SPID – KLUCZ DOSTĘPU DO USŁUG INTERNETOWYCH WŁOSKIEJ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

 

Niby Włochy to tzw. Zachód, kraj rozwinięty, założyciel UE i jedna z gwiazd na firmamencie światowej gospodarki (cicho, nie śmiać się), a jednak z technologicznego punktu widzenia to Włosi są tak mniej więcej sto lat za neandertalczykami. Nie wiem, z czym to jest związane, naprawdę trudno mi to zrozumieć, ale po piętnastu latach życia tutaj już się przyzwyczaiłam do tego, że to, co w Polsce może wydawać się oczywiste, we Włoszech jest często abstrakcją.

 

Czym jest SPID?

Kilka lat temu wymyślono tu narzędzie dające obywatelowi dostęp do różnych usług świadczonych przez włoskie urzędy, co jest o tyle fajne, że zamiast dokonywać rejestracji na kilkunastu różnych portalach i zapamiętywać Bóg wie ile haseł, wystarczy jedna aplikacja, by wszystkimi rządzić, taki tolkienowski Pierścień Władzy. ;) I tak oto od 2016 roku obywatele powoli zaczęli się nim interesować i powoli, powoli się to kulało, aż w końcu nadszedł rok 2020 i nagle panika – INPS ogłosił, że od 01.10.2020 r. zaprzestanie wydawania kodu PIN, pozwalającego na dostęp do jego portalu i wszyscy (słusznie) rzucili się do wyrabiania SPID-u.

Skrót „SPID” oznacza Sistema Pubblico di Identità Digitale, czyli Publiczny System Tożsamości Cyfrowej – to tak w ramach ciekawostki. W praktyce jest to metoda identyfikacji użytkownika, który chce zalogować się na stronę internetową danego urzędu, by skorzystać z oferowanych przez tenże urząd usług. Jest to metoda zdecydowanie bezpieczniejsza niż wpisywanie hasła, które przecież można złamać, co pozwala zmniejszyć ryzyko, że ktoś się pod Was podszyje, choć nie wszystkie SPID-y mają taki sam poziom bezpieczeństwa – istnieją trzy poziomy:

• poziom 1 – najmniej bezpieczny, logujecie się po prostu przy pomocy nazwy użytkownika i hasła
• poziom 2 – oprócz nazwy użytkownika i hasła, trzeba podać też hasło jednorazowe (tzw. OTP – one time password) otrzymane od operatora SPID
• poziom 3 – wymaga skorzystania z dodatkowego narzędzia, np. smartfona lub karty chipowej (smart card) – z tego, co wiem nie istnieją na razie usługi wymagające tego poziomu bezpieczeństwa od zwykłego obywatela

 

Przy wyborze operatora warto sprawdzić, jaki poziom bezpieczeństwa jest przez każdego z nich oferowany!

Jak otrzymać SPID?

Otrzymanie SPID-u nie jest skomplikowane, musicie przede wszystkim wybrać operatora, który najbardziej Wam się podoba, wejść na jego stronę, zarejestrować się, a następnie dokonać potwierdzenia Waszej tożsamości – oznacza to osobiste stawienie się u operatora, potwierdzenie tożsamości za pomocą elektronicznego dowodu osobistego (konieczna jest wersja bez paska magnetycznego), tzw. Krajowej Karty Usług (Carta Nazionale dei Servizi, w skrócie CNS) lub podpisu cyfrowego (firma digitale) albo identyfikację przy pomocy kamery internetowej, jeśli operator daje taką możliwość.

Na dzień dzisiejszy SPID wydawany jest przez następujące firmy, upoważnione do tego przez włoskie władze (klikając na nazwę operatora zostaniecie przeniesieni bezpośrednio na jego stronę): 

• Aruba PEC S.p.A.
• In.Te.S.A. S.p.A.
• InfoCert S.p.A.
• Lepida S.c.p.A.
• Namirial S.p.A.
• Poste Italiane S.p.A.
• Register S.p.A.
• Sielte S.p.A.
• TI Trust Technologies S.r.l. (TIM)
  

Aktualizowany wykaz operatorów znajdziecie pod tym linkiem (w każdej chwili mogą dołączyć nowi): https://www.spid.gov.it/richiedi-spid.

 

Nic nie stoi na przeszkodzie, byście wyrobili sobie SPID u kilku operatorów, jeśli macie takie życzenie, i używali ich zamiennie.

Kto może otrzymać SPID i potrzebne dokumenty

Postanowiłam połączyć te dwa tematy, gdyż niejako się one ze sobą łączą – dodam, że niestety, o czym przekonacie się a chwilę.

SPID mogą otrzymać wyłącznie osoby pełnoletnie, należące do następujących kategorii:

• obywatele włoscy, zarówno zameldowani we Włoszech, jak i za granicą
• cudzoziemcy zameldowani we Włoszech i posiadający włoski (!) dokument tożsamości

Tak, dobrze przeczytaliście – choć żadne prawo nie zobowiązuje nas do posiadania włoskiego dowodu osobistego czy włoskiego prawa jazdy (z wyjątkiem przepisów, o których pisałam tutaj), w praktyce nie możemy otrzymać SPID-u, jeśli jednego tych dokumentów nie posiadamy (jedynie TIM dopuszcza przedstawienie innych dokumentów, o czym napiszę później). Nie wiem, z czym to jest związane, można by pomyśleć, że chodzi tu o „dowód”, że delikwent jest tu zameldowany, ale przecież mogłam się wymeldować i posiadać nadal ważny włoski dowód osobisty czy prawko, których nikt nie odbiera. A jeżeli operator miałby sprawdzać gdzieś w systemie, czy dana osoba rzeczywiście jest zameldowana we Włoszech, to czemu nie pozwolić na identyfikację na podstawie dokumentu wydanego przez kraj pochodzenia, skoro zameldowanie i tak byłoby sprawdzane? Ot, Włochy.

Przejdźmy więc do wymaganych dokumentów:

• włoski dowód tożsamości
• tessera sanitaria lub zielona, plastikowa karta z Waszym codice fiscale, jeśli nie macie prawa do opieki zdrowotnej we Włoszech – moim zdaniem powinno też wystarczyć papierowe zaświadczenie otrzymywane w urzędzie skarbowym w momencie wyrabiania codice fiscale

Dokumenty te są potrzebne zazwyczaj zarówno na etapie rejestracji na stronie operatora, jak i fazie potwierdzenia Waszej tożsamości.

 

Koszty

Samo otrzymanie SPID-u jest darmowe i żaden operator nie może pobierać opłat za jego wyrobienie ani za dostarczanie usługi, natomiast za potwierdzenie tożsamości przy użyciu kamery internetowej większość z nich każe sobie płacić, więc zwróćcie na to uwagę, jeśli nie macie możliwości osobistego stawienia się w oddziale operatora.

Porównanie operatorów i ich usług

Dla ułatwienia, oto skrótowe zestawienie ofert operatorów obecnie upoważnionych do wydawania SPID-u, oczywiście na dzień dzisiejszy:

ARUBA

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 gratis; poziom 2 "strong authentication" - 10 euro; poziom 3 - 14,90 euro 
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – koszt 5 euro; za pomocą CNS – gratis; za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, za pomocą elektronicznego dowodu osobistego - gratis

IN.TE.SA.

• uznawane dokumenty tożsamości: nie znalazłam na ich stronie dokładnych informacji, ale prawdopodobnie standardowo, czyli paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, przy użyciu kamery internetowej - 14,90 euro

INFOCERT

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – koszt 0-15 euro, w zależności od wybranego miejsca; za pomocą CNS – gratis; za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, przy użyciu kamery internetowej - 14,90 euro

LEPIDA

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – gratis, za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, przy użyciu kamery internetowej - gratis do końca stanu wyjątkowego związanego z pandemią Covid-19

NAMIRIAL

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – gratis, za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, przy użyciu kamery internetowej - 13,90 euro

POSTE ITALIANE

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1, 2 i 3 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście w urzędzie pocztowym – gratis, potwierdzenie przez listonosza pod podanym adresem - 14,50 euro, za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, za pomocą elektronicznego dowodu osobistego lub paszportu - gratis, za pomocą smsa dla posiadaczy konta Bancoposta lub karty PostePay - gratis, za pomocą czytnika Bancoposta - gratis

SIELTE

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1, 2 i 3 gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście – gratis, za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, za pomocą elektronicznego dowodu osobistego - gratis, przy użyciu kamery internetowej - gratis

REGISTER (SPIDITALIA)

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 - gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, za pomocą elektronicznego dowodu osobistego - gratis, przy użyciu kamery internetowej - 39,20 euro

TIM

• uznawane dokumenty tożsamości: paszport, dowód osobisty, prawo jazdy, karta emeryta/rencisty (libretto pensione), patent żeglarski (patente nautica), pozwolenie na broń (porto d'armi), licencja na obsługę systemów grzewczych (patentino impianti termici)
  
• poziomy bezpieczeństwa: 1 i 2 - gratis
• sposób potwierdzenia tożsamości: osobiście - gratis, za pomocą CNS – gratis, za pomocą podpisu cyfrowego – gratis, przy użyciu kamery internetowej - 12,08 euro

  
  

ULGI I ODLICZENIA PODATKOWE W 2020 ROKU

Oto wyczekiwany przez Was wykaz najważniejszych ulg podatkowych przysługujące w 2020 roku, z których możecie skorzystać podczas wypełniania zeznania podatkowego za 2019 rok. Pamiętajcie, że możecie odliczyć również wydatki poniesione na rzecz członków rodziny pozostających na Waszym utrzymaniu – są to osoby, których dochód roczny nie przekracza następujących limitów:

• 4000 euro w przypadku dzieci do lat 24 (w roku, w którym kończą one 25 lat kwota ta zostaje obniżona do standardowej, nawet jeśli mają urodziny 31 grudnia)
• 2840,51 euro w przypadku pozostałych członków rodziny

UWAGA! Choć to artykuł o ulgach, które wpisujemy do tegorocznego zeznania, muszę wspomnieć o ważnej zmianie, która dotyczy przyszłorocznego rozliczenia. Aby móc skorzystać z 19-procentowej ulgi na wydatki poniesione począwszy od 2020 roku, musicie pamiętać, by płatności uiszczać kartą, czekiem bądź przelewem i zachować dowody wpłaty (paragon z POS-u, kopię czeku, dowód przelewu), w przeciwnym razie ulga nie będzie się Wam należała. Wyjątek stanowi zakup leków i wyrobów medycznych (np. okularów czy soczewek) oraz wizyty lekarskie i badania wykonywane w placówkach publicznej służby zdrowia oraz w prywatnych placówkach mających podpisane umowy z SSN.

ODLICZENIA (oneri deducibili)

Są to wydatki, które możecie odjąć od uzyskanego dochodu przed obliczeniem należnego podatku dochodowego IRPEF.

WYDATKI	UWAGI
Składki na ubezpieczenie społeczne (contributi previdenziali)	składki obowiązkowe składki dobrowolne wpłacone na obowiązkowy fundusz emerytalny składki wpłacone na dodatkowe fundusze zdrowotne – maksymalnie 3615,20 euro składki wpłacone za okres lat spędzonych na studiach (riscatto della laurea) składki wpłacone w celu zsumowania okresów ubezpieczeniowych składki wpłacone na fundusz gospodyń domowych (fondo casalinghe)  składki wpłacone na dodatkowe fundusze emerytalne (fondi pensione) oraz związane z polisami na życie (assicurazioni sulla vita) – maksymalnie 5164,57 euro składki wpłacone przez pracodawcę na rzecz opiekunek i pomocy domowych – maksymalnie 1549,37 euro
Alimenty	Alimenty wypłacane na rzecz byłego małżonka (wyłączone są alimenty przeznaczone na utrzymanie dzieci)
Wydatki poniesione przez osoby niepełnosprawne (więcej informacji na ten temat znajdziecie tutaj)	wizyty u lekarza zakup lekarstw wydatki na opiekę profesjonalną
Wydatki poniesione na adopcję międzynarodową	Możecie odliczyć 50% wydatków związanych z procedurą adopcyjną, bez względu na to, czy zakończy się ona pozytywnie

ULGI (spese detraibili)

Są to wydatki, które możecie odjąć od należnego podatku dochodowego wynikającego z zeznania podatkowego.

WYDATKI	UWAGI
Wydatki na służbę zdrowia	Możecie odliczyć 19% poniesionych wydatków, jeśli przekroczyły one łącznie 129,11 euro; musicie zachować kopie faktur/paragonów dokumentujących wizyty specjalistyczne, badania, pobyty w szpitalu oraz zakup leków i protez; dokumentacja ta, łącznie z paragonami aptecznymi, musi zawierać Wasz codice fiscale. Można odliczyć też wydatki poniesione za granicą, np. w Polsce, jeśli na fakturze lub paragonie będzie widniał Wasz codice fiscale, a dokumenty te zostaną przetłumaczone na język włoski (musi to być tłumaczenie przysięgłe – o tym, jak wygląda ono we Włoszech pisałam w tym artykule → KLIK)
Odsetki pasywne z kredytów na zakup nieruchomości będącej głównym miejscem zamieszkania Waszym lub Waszych najbliższych	Ulga 19%, przy czym nie może ona przekroczyć 4000 euro.
Odsetki pasywne z kredytów na budowę nieruchomości będącej głównym miejscem zamieszkania Waszym lub Waszych najbliższych	Ulga 19%, przy czym nie może ona przekroczyć 2582,28 euro.
Odsetki pasywne z kredytów i pożyczek rolniczych	Ulga 19% od kwoty nie przekraczającej dochodu uzyskiwanego z danego terenu rolnego
Wydatki na pośrednictwo nieruchomości w przypadku zakupu nieruchomości będącej Waszym głównym miejscem zamieszkania	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 1000 euro.
Koszty leasingu mieszkaniowego w przypadku nieruchomości będącej Waszym głównym miejscem zamieszkania	Ulga 19% przysługująca osobom, których dochód nie przekracza 55000 euro rocznie w momencie podpisywania umowy leasingowej jeśli macie mniej niż 35 lat – ulga przysługuje od maksymalnej kwoty 8000 euro (raty miesięczne i inne wydatki związane z leasingiem) oraz 20000 euro (wykupienie mieszkania) jeśli macie ponad 35 lat - ulga przysługuje od maksymalnej kwoty 4000 euro (raty miesięczne i inne wydatki związane z leasingiem) oraz 10000 euro (wykupienie mieszkania)
Umowy najmu w przypadku głównego miejsca zamieszkania	Umowa 4+4: w zależności od dochodu, ulga wynosi 300 euro (jeśli Wasz dochód nie przekroczył 15493,71 euro) lub 150 euro (dochód przekraczający powyższą kwotę, lecz nie wyższy niż 30987,41 euro) Umowa 3+2 lub umowa przejściowa (contratto transitorio): 495,80 euro w przypadku dochodu nie przekraczającego 15493,71 euro lub 247,90 euro w przypadku dochodu przekraczającego powyższą kwotę, lecz nie wyższego niż 30.987,41 euro. Pracownicy wynajmujący mieszkanie po przeprowadzce z powodów służbowych co najmniej 100 km od poprzedniego miejsca zamieszkania (przez pierwsze trzy lata od momentu podpisania umowy): 991,60 euro w przypadku dochodu nie przekraczającego 15493,71 euro lub 495,80 euro w przypadku dochodu przekraczającego powyższą kwotę, lecz nie wyższego niż 30.987,41 euro; konieczne jest zameldowanie w nowej gminie Studenci studiujący na uczelniach znajdujących się poza gminą, w której są zameldowani, w odległości co najmniej 100 km (w przypadku obszarów górskich i trudno dostępnych limit ten zmniejszony został do 50 km) - może to być również inny kraj UE: ulga w wysokości 19 % od maksymalnej kwoty 2633 euro (można więc odliczyć maksymalnie 500,27 euro); z ulgi mogą skorzystać również ich rodzice (oczywiście nie jednocześnie, musicie wybrać). Nowością jest możliwość odliczenia również wydatków na akademiki i domy studenckie. Osoby w wieku 20-30 lat: 991,60 euro przez pierwsze trzy lata od momentu podpisania umowy, jeśli ich całkowity dochód nie przekracza 15493,71 euro
Koszty dzierżawy terenów rolnych poniesione przez osoby w wieku poniżej 35 lat	Ulga 19%, w granicy 80 euro za każdy hektar i maksymalnie 1200 euro rocznie
Polisy na życie i wypadkowe (polisy od ryzyka stałej niepełnosprawności)	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 530 euro. W przypadku polis na życie mających na celu ochronę osób z orzeczonym wysokim stopniem niepełnosprawności (disabilità grave) kwota ta została podniesiona do 750 euro.
Polisy od zaistnienia sytuacji niesamodzielności	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 1291,14 euro.
Polisy od klęsk żywiołowych (aktywowane od 01.01.2018 r.)	Ulga 19% - polisa musi dotyczyć nieruchomości mieszkalnej
Wydatki na weterynarza	Ulga 19% od kwoty przekraczającej 129,11 euro, maksymalnie 387,34 euro; musicie przedstawić paragony lub faktury potwierdzające poniesione wydatki.
Koszty pogrzebu	Ulga 19% od maksymalnej kwoty nie przekraczającej 1550 euro. Nie ma znaczenia stopień pokrewieństwa lub jego brak.
Koszty żłobka (asilo nido), w tym stołówki	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 632 euro; ulga ta przysługuje na każde dziecko w wieku od 3 miesięcy do 3 lat uczęszczające do przedszkola.
Koszty przedszkola (scuola dell’infanzia), podstawowej (primo grado) i szkoły średniej drugiego stopnia (scuola secondaria di secondo grado) – łącznie ze stołówką	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 800 euro na każde dziecko.
Koszty remontów i wyposażenia mieszkania	Remont „zwykły” (ristrutturazione edilizia) – ulga 50%, od maksymalnej kwoty nie przekraczającej 96000 euro; możecie skorzystać z niej również w zakresie dużego sprzętu AGD i mebli kupionych z myślą o remontowanym mieszkaniu, od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 10000 euro (tzw. bonus arredi). Remont podwyższający standard energetyczny budynku (riqualificazione energetica/bonus energia) – ulga 65% (szerzej pisałam o tym tutaj) Remont mający na celu poprawę bezpieczeństwa budynku znajdującego się na obszarze zagrożonym trzęsieniem ziemi (wydatki poniesione w latach 2017-2021), od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 96000 euro: 1) „standardowa” ulga 50% 2) ulga 70%, jeśli po remoncie klasa ryzyka sejsmicznego zostanie obniżona o jeden stopień (75%, jeśli obniżenie klasy dotyczy części wspólnych budynku – wówczas kwota maksymalna mnożona jest przez ilość mieszkań) 3) ulga 80%, jeśli klasa ryzyka zostanie obniżona o dwa stopnie (85%, jeśli obniżenie klasy dotyczy części wspólnych budynku) Wyburzenie i odbudowa budynku znajdującego się na obszarze o najwyższym zagrożeniu sejsmicznym (rischio sismico 1), od kwoty maksymalnej 96000 euro: 1) 75% ceny zapisanej w umowie kupna sprzedaży, jeśli klasa ryzyka sejsmicznego nowego budynku będzie o jeden stopień niższa od poprzedniej 2) 85% ceny, jeśli klasa ryzyka sejsmicznego będzie niższa o dwa stopnie
Koszty utrzymania terenów zielonych należących do budynku, którego jesteście właścicielami lub do którego macie inne prawo	Ulga 36% od maksymalnej kwoty nie przekraczającej 5000 euro.
Wydatki na opiekę domową (badanti) dla osób wymagających stałej opieki (non autosufficienti) – poziom pracowniczy C lub D	Ulga 19% od maksymalnej kwoty nie przekraczającej 2100 euro. Przysługuje ona jedynie osobom (choremu lub członkom jego rodziny), których dochód nie przekroczył 40000 euro.
Wydatki na naukę	Ulga 19% przysługująca w związku z opłatami szkolnymi, uniwersyteckimi, podyplomowymi itp., również w szkołach prywatnych czy poza granicami Włoch. W przypadku kosztów nauki dzieci, rodzice odliczają je proporcjonalnie, tzn. albo pół na pół, albo tylko jedno z Was w 100%.
Wydatki na zajęcia sportowo-rekreacyjne dzieci w wieku 5-18 lat	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 210 euro na każde dziecko w wieku od 5 do 18 lat.
Wydatki na zakup urządzeń pomocniczych dla osób z trudnością w nauce	Ulga 19% na zakup urządzeń pomocniczych, technicznych i informatycznych dla osób w każdym wieku (a więc nie tylko dla dzieci) z udokumentowanymi problemami w nauce (dysleksją, dysgrafią itp.)
Koszty abonamentu komunikacji miejskiej/publicznej	Ulga 19% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 250 euro
Koszty uzupełnienia okresów nieskładkowych (tzw. pace contributiva)	Ulga 50%, która zostanie Wam zwrócona w pięciu ratach rocznych
Koszty montażu systemu ładowania samochodów elektrycznych	Ulga 50% od kwoty maksymalnej nie przekraczającej 3000 euro (zwrot w 10 ratach rocznych)