TESSERA SANITARIA – WŁOSKA KARTA UBEZPIECZENIA ZDROWOTNEGO

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2023 r.

Włoski odpowiednik polskiej Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) nazywa się tessera sanitaria i jest wydawany wszystkim osobom, które mają prawo do korzystania z włoskiego systemu ochrony zdrowia (na ten temat pisałam tutaj).

Do czego służy tessera sanitaria?

Funkcje włoskiej karty ubezpieczenia zdrowotnego są różnorakie:

• potwierdza, że macie prawo do korzystania z opieki zdrowotnej we Włoszech;
• pozwala na uzyskanie pomocy medycznej na terytorium całej Unii Europejskiej na koszt włoskiego Servizio Sanitario Nazionale, o czym szerzej za chwilę;
• służy do monitorowania wydatków na publiczną służbę zdrowia;
  
• zastąpiła dawną kartę z codice fiscale, więc używana jest w każdej sytuacji, w której należy ten właśnie numer identyfikacyjny okazać; do takich sytuacji należą np. zakup lekarstw w aptece (jeśli okażecie tessera sanitaria, zostanie zeskanowany jej kod kreskowy, a na paragonie wydrukowany będzie Wasz codice fiscale, co pozwoli Wam później odliczyć sobie część kosztów zakupu od podatku; jeśli nie macie przy sobie karty, możecie w tym celu podać codice fiscale np. ustnie, by aptekarz dodał go do paragonu), wizyty specjalistyczne i badania w publicznych ośrodkach zdrowia, a także... zakup karty SIM czy też papierosów w automatycznych punktach sprzedaży.

Kto może otrzymać tessera sanitaria?

Obywatel UE mający prawo do korzystania z włoskiego systemu ochrony zdrowia zazwyczaj ma też prawo do otrzymania karty zdrowia ważnej w całej UE, istnieją jednak wyjątki – niektórzy obywatele UE zarejestrowani w SSN otrzymują tessera sanitaria nie uprawniającą do korzystania z opieki zdrowotnej poza granicami Włoch (poznacie ją po gwiazdkach z tyłu karty), gdyż przysługuje im europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego w innym państwie unijnym, np. w Polsce. Chodzi o osoby zarejestrowane w SSN na podstawie formularzy europejskich S1/E106-E109-E120-E121 – w tym przypadku koszty leczenia są pokrywane przez zagraniczną instytucję, np. polski NFZ, z którą włoski SSN później się rozlicza w celu uzyskania zwrotu pieniędzy.

Co zrobić, by otrzymać kartę?

Musicie udać się do odpowiedniej terytorialnie ASL, czyli lokalnej placówki zdrowotnej (w zależności od regionu mogą one nazywać się nieco inaczej, np. USL, AUSL, ULSS, ATS itp.) i zarejestrować się w SSN, oczywiście jeśli macie do rejestracji prawo. W momencie rejestracji urzędnik automatycznie zaznacza w systemie, czy przysługuje Wam karta zdrowia i jeśli tak, zostaje Wam ona przesłana na adres będący w posiadaniu urzędu skarbowego (adres zameldowania lub adres podany w momencie złożenia wniosku o przyznanie codice fiscale, widniejący w tzw. Anagrafe Tributaria). Trzeba uzbroić się w cierpliwość, gdyż często na kartę zdrowia czeka się miesiąc lub nawet dłużej – w międzyczasie możecie używać papierowego wydruku karty, który dostaniecie w ASL; możecie też ściągnąć i wydrukować sobie tymczasową kartę ze strony internetowej, o której napiszę za chwilę.

A jeśli minęło już sporo czasu, a tessera sanitaria nadal nie dotarła? Możecie sprawdzić, czy została wysłana na stronie https://sistemats1.sanita.finanze.it/portale/tessera-sanitaria-cittadini i w razie potrzeby udać się ponownie do ASL lub do Agenzia delle Entrate w celu wyjaśnienia sprawy – może się na przykład zdarzyć (w moim przypadku tak właśnie było), że podczas rejestracji w SSN urzędnik ASL zapomni zaznaczyć, że przysługuje Wam karta zdrowia.

Na wyżej wspomnianą stronę internetową możecie zalogować się na trzy sposoby:

• przy użyciu włoskiego profilu zaufanego (SPID);
• przy użyciu włoskiego elektronicznego dowodu osobistego (CIE); 
• przy użyciu tessera sanitaria z funkcją krajowej karty pozwalającej na korzystanie z usług włoskiej administracji publicznej (TS-CNS) – z tej opcji będziecie mogli skorzystać oczywiście po otrzymaniu karty.

A co można zrobić po zalogowaniu?

• sprawdzić dane wystawionej karty i ściągnąć jej wersję pdf;
• złożyć wniosek o wystawienie i wysłanie nowej karty – możecie to zrobić w przypadku, gdy karta nie dotarła (mimo iż status na stronie to „wysłana”), zgubiliście ją, została skradziona, stała się nieczytelna, rozmagnesowała się lub straciła ważność, a nie otrzymaliście nowej;
• sprawdzić poniesione przez Was wydatki medyczne zarejestrowane w systemie w ciągu ostatnich lat – przydaje się to głównie do rocznych zeznań podatkowych;
• wykluczyć niektóre lub wszystkie poniesione w roku poprzednim wydatki, by nie zostały one wzięte pod uwagę w momencie wstępnego wypełniania przez urząd skarbowy Waszego zeznania podatkowego – jest to możliwe jedynie w marcu każdego roku.

Ważność karty

Włoska karta ubezpieczenia zdrowotnego ma zazwyczaj ważność sześcioletnią (w przypadku obywateli włoskich oraz osób zarejestrowanych w SSN na czas nieokreślony) lub odpowiadającą ważności rejestracji w SSN. Zazwyczaj nowa karta zdrowia jest wysyłana automatycznie, zanim jej ważność wygaśnie – nie dotyczy to osób, które otrzymały ją na czas określony w związku w ograniczoną czasowo rejestracją w SSN (np. bezrobotnych lub pracowników na czas określony) – te osoby muszą odnowić rejestrację w ASL, po czym otrzymają nową kartę.

Ponieważ system ochrony zdrowia zarządzany jest na szczeblu regionalnym, zasady dotyczące ważności karty mogą się zmieniać w zależności od ASL.

Używanie karty poza granicami Włoch

Jeśli otrzymaliście kartę dającą Wam prawo do korzystania z opieki medycznej za granicą (tzw. TEAM – Tessera Europea di Assistenza Malattia), możecie uzyskać pomoc we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Liechtensteinie. Ale uwaga, to nie jest tak, że we wszystkich tych państwach macie prawo do opieki zdrowotnej w takim zakresie, jak we Włoszech – TEAM gwarantuje Wam uzyskanie jedynie niezbędnych świadczeń zdrowotnych na takich samych warunkach, jakie przysługują obywatelom danego kraju. Podkreślam tu słowo NIEZBĘDNYCH – chodzi o sytuacje nagłe, takie jak wypadek, uraz czy choroba, nie możecie natomiast korzystać na jej podstawie ze świadczeń planowych, takich jak operacja czy leczenie, któremu możecie poddać się po powrocie do Włoch.

Jeśli chodzi o korzystanie z włoskiej TS w Polsce, to moje osobiste doświadczenia w tym zakresie są pozytywne, choć rzecz jasna sam fakt, że musiałam z niej skorzystać, do pozytywnych nie należy. ;)

1. W 2017 roku złamałam sobie z hukiem rękę i personel przyszpitalnego pogotowia ratunkowego zajął się mną bez problemu (RTG + łuska gipsowa + skierowanie na operację, z którego nie skorzystałam, gdyż wróciłam w tym celu do Rzymu), aczkolwiek próbowano mnie pytać o jakiś „druk europejski”, pokazując mi pismo z NFZ przedstawiające niemiecką kartę ubezpieczenia zdrowotnego z adnotacją, by jej nie przyjmować. Nie wiem, o co tam chodziło, ale omdlewając z bólu powiedziałam przemiłym zresztą pielęgniarkom, że we Włoszech to wydają i nie mam niczego innego, no i na tym się skończyło, a żadnego rachunku nie dostałam.
2. W 2022 roku zachorowałam na anginę, zadzwoniłam do lokalnej przychodni (miasteczko na prowincji, żadna metropolia), zarejestrowałam się do lekarza, w przychodni pani w rejestracji wzięła moją kartę, skserowała, włożyła do segregatora i już – bez zbędnych pytań zostałam przyjęta, przetestowana pod kątem covidu, zdiagnozowana, a na koniec dostałam receptę elektroniczną na apkę mObywatel i za parę groszy kupiłam w aptece antybiotyk.

Takie same zasady obowiązują we Włoszech w przypadku osób posiadających polską EKUZ lub kartę wystawioną przez inny kraj UE!