WYPADEK PRZY PRACY I CHOROBA ZAWODOWA – ŚWIADCZENIA WYPŁACANE PRZEZ INAIL

 

Oprócz wypłacanego przez INAIL wypadkowego i chorobowego, możecie uzyskać dodatkowe świadczenia finansowe, jeżeli oczywiście spełniacie określone kryteria. Przy okazji wspomnę, że INAIL gwarantuje też osobom, które uległy wypadkowi przy pracy lub u których została rozpoznana choroba zawodowa leczenie, rehabilitację, protezy itp., warto więc skontaktować się z urzędem lub skorzystać z pomocy biur patronackich, jeśli macie taką potrzebę.

Jednorazowe odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu (indennizzo in capitale per danno biologico)

Jest to świadczenie nie podlegające opodatkowaniu, które zostaje wypłacone, jeżeli stwierdzony u Was uszczerbek na zdrowiu (danno biologico) wynosi 6-15%, co ustala odpowiednia komisja INAIL. Wysokość odszkodowania zależy od takich czynników jak orzeczony stopień uszczerbku na zdrowiu, Wasz wiek i płeć. Informację o przyznaniu odszkodowania otrzymacie pocztą lub na adres elektronicznej poczty certyfikowanej (PEC), jeśli INAIL posiada Wasz adres mailowy, a wypłata następuje na podane przez Was konto bankowe (może to być również karta przedpłacona z kodem IBAN), a w przypadku kwoty poniżej 1000 euro INAIL może przesłać czek lub umożliwić wypłatę pieniędzy w urzędzie pocztowym.

Powypadkowa renta inwalidzka (indennizzo in rendita per danno biologico e conseguenze patrimoniali)

Przysługuje ona w przypadku uszczerbku na zdrowiu ocenionego na co najmniej 16% i wypłacana jest od pierwszego dnia po powrocie do zdrowia (tzw. guarizione clinica). Wysokość renty uzależniona jest zarówno od stopnia uszczerbku na zdrowiu, jak i od konsekwencji finansowych wypadku, czyli od tego, ile zarabialiście przed wypadkiem i jak poniesiona szkoda wpływa na Waszą zdolność do uzyskiwania podobnego dochodu. Renta nie podlega opodatkowaniu od dochodu.

Wyprowadzka na stałe za granicę nie powoduje utraty prawa do renty, którą INAIL wypłacać będzie na zagraniczne konto.

Powypadkowa renta inwalidzka związana z trwałą niezdolnością do pracy (rendita diretta per inabilità permanente)

Możecie się o nią ubiegać, jeśli trwała niezdolność do pracy powiązana z wypadkiem lub chorobą zawodową została oszacowana przez komisję INAIL na co najmniej 11%. Nie podlega ona opodatkowaniu i jest wypłacana przez całe życie, również za granicą, chyba że zostaniecie wezwani na komisję, która orzeknie, że niezdolność do pracy zeszła poniżej 11%.

UWAGA! Renta ta przysługuje jedynie w przypadku wypadku bądź choroby stwierdzonej przed 25.07.2000 r.

.

Dodatek leczniczy do renty powypadkowej (integrazione della rendita diretta)

W okresie 10 lat w przypadku renty przyznanej z powodu wypadku przy pracy oraz 15 lat w przypadku choroby zawodowej możecie złożyć wniosek o wypłatę dodatku na leczenie, które ma Wam pomóc w odzyskaniu zdolności do pracy i poprawić stan Waszego zdrowia. Dzienny dodatek do renty, wypłacany przez okres leczenia, wynosi maksymalnie 75% dziennego wynagrodzenia, które otrzymywaliście w ostatnich 15 dniach pracy i podlega opodatkowaniu od dochodu.

Dodatek pielęgnacyjny do renty powypadkowej (assegno per assistenza personale continuativa)

Przysługuje on w przypadku niektórych problemów zdrowotnych wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy nr 1124/1965 (np. utrata dziewięciu palców dłoni, w tym obu kciuków czy poważne ograniczenia wzroku), w związku z którymi konieczne jest zapewnienie Wam stałej opieki. Miesięczna wysokość dodatku w 2021 roku to 574,59 euro, nie podlega on opodatkowaniu od dochodu i nie może być Wam przyznany, jeśli już otrzymujecie zasiłek pielęgnacyjny wypłacany przez inną instytucję publiczną, np. INPS. Zasiłek zostaje wstrzymany w przypadku hospitalizacji.

Dodatek związany z niemożnością znalezienia pracy (assegno di incollocabilità)

Przysługuje on w przypadku, gdy z powodu niepełnosprawności związanej z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową nie możecie korzystać z możliwości zatrudnienia zapewnianej przez państwo (tzw. assunzione obbligatoria). Musicie spełniać następujące warunki:

• otrzymywać rentę powypadkową
• mieć maksymalnie 65 lat
• posiadać co najmniej 20-procentowy uszczerbek na zdrowiu, przyznany przez komisję INAIL

 Począwszy od 01.07.2021 r. dodatek wynosi 263,37 euro.

Dodatek roczny dla osób o co najmniej 60-procentowym stopniu niezdolności do pracy (erogazione integrativa di fine anno)

Jeśli w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej został Wam przyznany co najmniej 60-procentowy uszczerbek na zdrowiu, INAIL będzie Wam wysyłać pod koniec każdego roku pismo, do którego załączone będzie oświadczenie o dochodach, które musicie wypełnić, by urząd mógł sprawdzić, czy macie prawo do dodatku. Jego wysokość jest bowiem uzależniona od uzyskiwanych przez Was dochodów oraz od tego, czy pobieracie zasiłek pielęgnacyjny.

Renta rodzinna dla krewnych pracownika zmarłego w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (rendita ai superstiti)

Przysługuje ona następującym członkom rodziny zmarłego pracownika:

• małżonkowi lub partnerowi w przypadku związku osób tej samej płci – prawo do renty ustaje w momencie zawarcia nowego związku małżeńskiego lub partnerskiego
• dzieciom do 18. roku życia, uczniom do 21. roku życia nie posiadającym dochodu z pracy, studentom do 26. roku życia nie uzyskującym dochodu z pracy oraz dorosłym dzieciom niezdolnym do pracy
• w przypadku braku małżonka lub partnera oraz dzieci, rentę mogą trzymać rodzice lub rodzeństwo mieszkające ze zmarłym i pozostający na jego utrzymaniu (INAIL sprawdza dochody i porównuje je z obowiązującymi w danym roku limitami) – w przypadku rodzeństwa obowiązują takie same ograniczenia wiekowe jak w przypadku dzieci

Wysokość renty obliczana jest na podstawie ustalonego średniego wynagrodzenia branży przemysłowej i zmienia się w zależności od stopnia pokrewieństwa:

• małżonek lub partner – 50%
• dziecko – 20%
• dziecko osierocone przez oboje rodziców – 40%
• dziecko rodziców rozwiedzionych – 40%
• rodzic – 20%
• rodzeństwo – 20% (dla każdego z nich)

Suma wypłacanych kwot nie może przekroczyć oczywiście 100%, w przeciwnym wypadku INAIL odpowiednio przeliczy należną każdemu uprawnionemu rentę.

Aby otrzymać rentę rodzinną, musicie złożyć w INAIL odpowiedni wniosek, gdyż nie jest ona wypłacana automatycznie. Możecie też wnioskować o wcześniejszą wypłatę trzech miesięcy renty rocznej wyliczonej na podstawie minimalnej płacy przewidzianej przepisami.

Renta rodzinna dla małżonka i dzieci rencisty zmarłego z przyczyn nie związanych z wypadkiem przy pracy (speciale assegno continuativo mensile)

Przysługuje ona małżonkowi i partnerowi tej samej płci oraz dzieciom osoby zmarłej, która pobierała powypadkową rentę inwalidzką w związku z uszczerbkiem na zdrowiu w stopniu co najmniej 48%. Aby uzyskać prawo do renty, nie możecie uzyskiwać dochodów z pracy, emerytury, renty i innych źródeł przekraczających łącznie kwotę przysługującej renty – w przypadku dochodów niższych od renty, INAIL wypłaca różnicę pomiędzy tymi kwotami.

INAIL wysyła pismo informujące o prawie do renty, po czym macie 180 dni od momentu jego otrzymania na złożenie odpowiedniego wniosku.

Wysokość renty zmienia się w zależności od stopnia pokrewieństwa:

• małżonek lub partner – 50% renty pobieranej przez zmarłego (prawo do renty ustaje w momencie zawarcia nowego związku małżeńskiego lub partnerskiego)
• dziecko – 20% (ograniczenia wiekowe są podobne jak w przypadku wyżej opisanej „zwykłej” renty rodzinnej)
• dziecko osierocone przez oboje rodziców – 40%
• dziecko niezdolne do pracy – 50%

Jednorazowe zadośćuczynienie za śmierć członka rodziny w wyniku wypadku przy pracy (beneficio una tantum ai superstiti di infortuni mortali)

Mają do niego prawo te same osoby, które wymieniłam wcześniej w części dotyczącej renty rodzinnej. Wysokość zadośćuczynienia ustalana jest corocznie przez Ministerstwo Pracy i zależy od liczby uprawnionych – dla przykładu, w 2021 roku wygląda to następująco:

• jedna uprawniona osoba: 5000 euro
• dwie uprawnione osoby: 9000 euro
• trzy uprawnione osoby: 13000 euro
• powyżej trzech osób: 19000 euro

Wniosek musi zostać złożony w INAIL przez jedną osobę w imieniu wszystkich uprawnionych – musicie do niego załączyć wykaz członków rodziny mających prawo do zadośćuczynienia oraz upoważnienia podpisane przez pozostałych dorosłych uprawnionych oraz opiekunów nieletnich dzieci, jeśli nie należą one do tej samej komórki rodzinnej.

Zadośćuczynienie przysługuje również w przypadku śmiertelnego wypadku przy pracy członka rodziny nie ubezpieczonego w INAIL, np. wojskowym, wolnym strzelcom, policjantom, strażakom itp., gdyż jest ono wypłacane ze specjalnego funduszu krajowego. Nie jest on wypłacany natomiast rodzinom ofiar chorób zawodowych.

Zasiłek pogrzebowy (assegno funerario)

Jest to jednorazowe świadczenie w wysokości 10542,45 euro (kwota obowiązująca w 2021 roku) przysługujące członkom rodziny zmarłego pracownika, a w przypadku ich braku osobie, która wykaże, że poniosła koszty pogrzebu. Zasiłek jest zwolniony z opodatkowania i wypłacany jest na wniosek osoby uprawnionej.

UWAGA! Jeśli otrzymujecie z INAIL świadczenia podlegające opodatkowaniu, pamiętajcie, że musicie uzyskać z urzędu zaświadczenie o rocznych dochodach, którego możecie potrzebować do zeznania podatkowego.

CHOROBA ZAWODOWA WE WŁOSZECH

 

 

Podobnie jak w przypadku wypadków przy pracy, o których pisałam tutaj, urzędem zajmującym się chorobami zawodowymi jest INAIL, czyli Krajowy Zakład Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy.

Czym jest choroba zawodowa?

Do choroby zawodowej nie dochodzi nagle, jak w przypadku wypadku przy pracy – to proces rozłożony w czasie, gdyż w wyniku wykonywanych przez Was obowiązków stopniowo dochodzi do pogorszenia stanu zdrowia, co prowadzi do rozwinięcia się choroby zawodowej. Jak widzicie, konieczne jest wykazanie, że przyczyną choroby jest właśnie wykonywana praca lub środowisko, w którym przyszło Wam pracować i ryzyko z tym związane.

We włoskich przepisach istnieją dwa rodzaje chorób zawodowych – choroby ujęte w wykazie INAIL (podzielonym na branżę przemysłową i rolniczą) i choroby w nim nie ujęte:

• Choroby ujęte w wykazie – łatwiej jest w tym przypadku uzyskać orzeczenie o chorobie zawodowej, gdyż wystarczy wówczas wykazać, że pracowaliście w danym zawodzie, wykonując określone obowiązki, i że chorujecie na jedną z wymienionych w tabeli chorób. INAIL może odrzucić wniosek o uznanie choroby za zawodową jedynie w przypadku, gdy udowodni, że została ona spowodowana innymi przyczynami.
• Choroby nie ujęte w wykazie – tu sprawa nieco się komplikuje, gdyż musicie udowodnić urzędnikom, że Wasz stan zdrowia pogorszył się w wyniku wykonywanej pracy - konieczne jest wykazanie, że Wasze obowiązki i/lub warunki pracy naraziły Was na poniesienie uszczerbku na zdrowiu, do którego w końcu doszło.

Zgłoszenie choroby zawodowej

Procedurę orzeczenia o chorobie zawodowej rozpocząć musicie od powiadomienia o niej pracodawcy, załączając wydane przez lekarza zaświadczenie – macie na to 15 dni od pojawienia się objawów choroby, w przeciwnym wypadku utracicie prawo do chorobowego za okres poprzedzający zgłoszenie. Zaświadczenie lekarskie musi zostać przekazane pracodawcy jak najszybciej (możecie to zrobić za pośrednictwem innych osób, jeśli nie jesteście w stanie zająć się tym samodzielnie), lekarz natomiast powiadomi elektronicznie o chorobie INAIL – w ten sposób urząd może rozpocząć procedurę orzecznictwa.

Jeśli pracodawca nie prześle zgłoszenia o chorobie zawodowej do INAIL w ciągu pięciu dni od otrzymania zaświadczenia lekarskiego (za co grozi kara grzywny), możecie sami o to zadbać, by uniknąć ryzyka, że nie zostaną Wam wypłacone przysługujące świadczenia.

Nieco inna procedura obowiązuje w przypadku pracowników rolnych zatrudnionych na czas określony – zgłoszenia do INAIL nie dokonuje pracodawca, a lekarz, który w ciągu dziesięciu dni od pierwszej wizyty przesyła do urzędu specjalny formularz, będący jednocześnie zaświadczeniem lekarskim i zgłoszeniem choroby zawodowej.

Możecie złożyć wniosek o uznanie choroby zawodowej również w sytuacji, gdy już nie pracujecie, np. po przejściu na emeryturę czy w okresie bezrobocia.

Nieobecność w pracy z powodu choroby zawodowej

Jeżeli zachorujecie w okresie obowiązywania umowy o pracę i nie będziecie w stanie wykonywać swoich obowiązków, otrzymacie dzienne świadczenie chorobowe – wypłacane jest ono ze względu na tymczasową, całkowitą niezdolności do pracy i zastępuje wynagrodzenie przez okres rekonwalescencji. INAIL wypłaca je począwszy od czwartego dnia zwolnienia, nie licząc dnia pojawienia się objawów choroby, w następującym wymiarze:

• 60% średniego wynagrodzenia dziennego od 4. do 90. dnia
• 75% średniego wynagrodzenia dziennego do momentu powrotu do zdrowia

Wynagrodzenie za dzień pojawienia się objawów choroby i kolejne trzy dni pokrywa natomiast pracodawca, przy czym za pierwszy dzień otrzymacie pełną pensję, a za pozostałe trzy dni jej 60%, chyba że kontrakt zbiorowy Waszej branży przewiduje wyższą kwotę.

Jeśli leżycie w szpitalu i nie macie członków rodziny na utrzymaniu, INAIL może zmniejszyć o jedną trzecią wypadkowe za okres hospitalizacji.

Świadczenie to podlega opodatkowaniu od dochodu, pamiętajcie więc o uzyskaniu z INAIL rocznego zaświadczenia o dochodach (Certificazione Unica), które może być Wam potrzebne do zeznania podatkowego. 

Orzeczenie niezdolności do pracy

Na podstawie otrzymanych dokumentów i ewentualnie po poddaniu Was badaniom komisji lekarskiej INAIL ustala, w jakim stopniu Wasz organizm ucierpiał w wyniku rozpoznanej choroby zawodowej. Uszczerbek na zdrowiu wyrażany jest w procentach i w zależności od sytuacji mogą Wam przysługiwać niektóre świadczenia. Z góry uprzedzam, że w przypadku niezdolności do pracy ocenionej na mniej niż 6% nie przysługuje Wam żadne odszkodowanie ani tym bardziej renta.

Jeśli w okresie 15 lat od momentu wydania decyzji o uznaniu choroby zawodowej Wasz stan zdrowia ulegnie pogorszeniu, możecie złożyć w INAIL wniosek o ponowne przeprowadzenie oceny uszczerbku na zdrowiu w celu uzyskania dodatkowych świadczeń. Może to zrobić również INAIL – możecie zostać wezwani Was na komisję w celu ustalenia, czy przypadkiem Wam się nie polepszyło, co może poskutkować zmniejszeniem ewentualnie przyznanej renty lub nawet jej odebraniem. Można przeprowadzić maksymalnie sześć dodatkowych kontroli: raz w roku w ciągu pierwszych czterech lat (pomiędzy kontrolami musi upłynąć co najmniej rok), a następnie w siódmym i dziesiątym roku pobierania renty.

W zależności od sytuacji możecie mieć prawo do różnych świadczeń – najważniejsze w nich opisałam tutaj –> KLIK

WYPADEK PRZY PRACY WE WŁOSZECH

 

Wypadki przy pracy regulowane są osobnymi przepisami i zajmuje się nimi nie INPS, jak w przypadku „zwykłego” chorobowego, a odrębny urząd – INAIL (Istituto Nazionale per l’Assicurazione Contro gli Infortuni sul Lavoro, czyli Krajowy Zakład Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy). Każdy pracownik opłaca składkę na ten cel, właśnie do INAIL, gdyż ubezpieczenie od wypadków przy pracy jest ubezpieczeniem obowiązkowym.

Czym jest wypadek przy pracy?

Jak sama nazwa wskazuje, za wypadek przy pracy uznaje się wypadek, który przytrafił się Wam podczas wykonywania obowiązków służbowych, zarówno w miejscu pracy, jak i w drodze do pracy lub podczas powrotu do domu. Nie jest jednak tak, że spadnie Wam śrubka na głowę czy wyrżniecie głową w otwartą szafkę w firmowej kuchni i od razu mowa jest o wypadku przy pracy – muszą zostać spełnione następujące warunki:

• musi dojść do gwałtownego wydarzenia (tzw. causa violenta), w wyniku którego doznacie urazu lub, nie daj Boże, stracicie życie
• niezdolność do pracy musi przekroczyć trzy dni
• wypadek musi być związany w wykonywaną pracą – włoski Sąd Kasacyjny w listopadzie 2021 roku orzekł na przykład, że nie jest objęty ubezpieczeniem wypadek podczas przerwy na kawę, nawet jeśli piliście tę kawę z szefem w firmowej kantynie

Wypadek w drodze do pracy

Jak wspomniałam wyżej, INAIL uznaje za wypadek przy pracy również wypadek, do którego doszło w drodze do lub z pracy (tzw. infortunio in itinere), tylko jednak w przypadku, gdy doszło do niego na trasie, którą musicie przebyć, by dojechać do pracy lub do domu. Jeżeli więc po drodze zatrzymacie się z supermarkecie i złamiecie tam rękę lub zjedziecie z trasy w celu odwiedzenia wujka Franka i pod jego domem walnie w Was ciężarówka, nie będzie to wypadek przy pracy. Wyjątek stanowią sytuację, w których byliście zmuszeni zboczyć z drogi z przyczyn niezależnych, np. z powodu robót drogowych, lub z absolutnej konieczności.

Ubezpieczenie pokrywa zarówno trasę pokonywaną środkami transportu publicznego, jak i samochodem prywatnym, pod warunkiem, że korzystanie z niego jest niezbędne, gdyż np. dojazd komunikacją miejską jest niemożliwy lub o wiele bardziej skomplikowany.

Procedura zgłoszenia wypadku przy pracy

Jeśli ulegniecie wypadkowi przy pracy, trzeba jak najszybciej powiadomić o tym pracodawcę, bez względu na to, czy urwało Wam nogę, czy skręciliście kostkę. W zależności od urazu, możecie skontaktować się z Waszym lekarzem pierwszego kontaktu lub lekarzem medycyny pracy (medico competente), o ile znajduje się on na miejscu, a w cięższych przypadkach zadzwonić po karetkę lub udać się na pogotowie ratunkowe. Pamiętajcie, by opisać dokładnie lekarzowi sytuację i wyjaśnić, że do wypadku doszło podczas wykonywania obowiązków służbowych, co zostanie odnotowane.

Lekarz wyda Wam zaświadczenie ze wskazaniem okresu rekonwalescencji oraz prześle do INAIL elektroniczne powiadomienie o wypadku przy pracy; obowiązek ten leży również na pracodawcy, któremu musicie przesłać numer zwolnienia lekarskiego wraz z datą jego wydania oraz wpisanym okresem chorobowego. Jeśli pracodawca nie prześle zgłoszenia o wypadku do INAIL w ciągu dwóch dni od otrzymania numeru zaświadczenia lekarskiego (za co grozi kara grzywny), możecie sami dostarczyć zaświadczenie lekarskie do urzędu.

W przeciwieństwie do chorobowego pokrywanego przez INPS, nie musicie siedzieć w domu w określonych godzinach ze względu na możliwą kontrolę, gdyż INAIL ich nie przeprowadza. Możecie natomiast zostać wezwani na komisję i musicie się na nią stawić.

Nieobecność w pracy z powodu wypadku przy pracy

Ubezpieczenie w INAIL gwarantuje Wam wypłatę wypadkowego za każdy dzień nieobecności – jest ono przyznawane ze względu na tymczasową, całkowitą niezdolność do pracy i zastępuje wynagrodzenie przez okres rekonwalescencji. INAIL wypłaca je począwszy od czwartego dnia zwolnienia, nie licząc dnia wypadku, w następującym wymiarze:

• 60% średniego wynagrodzenia dziennego od 4. do 90. dnia
• 75% średniego wynagrodzenia dziennego do momentu powrotu do zdrowia

Wynagrodzenie za dzień wypadku i kolejne trzy dni pokrywa natomiast pracodawca, przy czym za pierwszy dzień otrzymacie pełną pensję, a za pozostałe trzy dni jej 60%, chyba że kontrakt zbiorowy Waszej branży przewiduje wyższą kwotę.

Jeśli leżycie w szpitalu i nie macie członków rodziny na utrzymaniu, INAIL może zmniejszyć o jedną trzecią wypadkowe za okres hospitalizacji.

Wypadkowe podlega opodatkowaniu od dochodu, pamiętajcie więc o uzyskaniu z INAIL rocznego zaświadczenia o dochodach (Certificazione Unica), które może być Wam potrzebne do zeznania podatkowego.

Orzeczenie niezdolności do pracy

Na podstawie otrzymanych dokumentów i ewentualnie po poddaniu Was badaniom komisji lekarskiej INAIL ustala, w jakim stopniu Wasz organizm ucierpiał w wyniku wypadku przy pracy. Uszczerbek na zdrowiu wyrażany jest w procentach i w zależności od sytuacji mogą Wam przysługiwać niektóre świadczenia. Z góry uprzedzam, że w przypadku niezdolności do pracy ocenionej na mniej niż 6% nie przysługuje Wam żadne odszkodowanie ani tym bardziej renta.

Jeśli w okresie 10 lat od wypadku Wasz stan zdrowia ulegnie pogorszeniu, możecie złożyć w INAIL wniosek o ponowne przeprowadzenie oceny uszczerbku na zdrowiu w celu uzyskania dodatkowych świadczeń. Może to zrobić również INAIL – możecie zostać wezwani Was na komisję w celu ustalenia, czy przypadkiem Wam się nie polepszyło, co może poskutkować zmniejszeniem ewentualnie przyznanej renty lub nawet jej odebraniem. Można przeprowadzić maksymalnie sześć dodatkowych kontroli: raz w roku w ciągu pierwszych czterech lat (pomiędzy kontrolami musi upłynąć co najmniej rok), a następnie w siódmym i dziesiątym roku pobierania renty.

W zależności od sytuacji możecie mieć prawo do różnych świadczeń – najważniejsze w nich opisałam tutaj –> KLIK