PODATEK OD ZAGRANICZNYCH OSZCZĘDNOŚCI I PRODUKTÓW FINANSOWYCH (IVAFE)

 

 

*** Zastrzegam, że nie jestem ekspertem podatkowym – w artykule podaję ogólne informacje na temat podatku IVAFE, bez zagłębiania się w detale, na których się po prostu nie znam i nie chcę wobec tego wprowadzać Was w błąd. Jeśli potrzebujecie porady dotyczącej Waszej konkretnej sytuacji, radziłabym zwrócić się do dobrego księgowego, który ogarnia kwestie zagraniczne (nie wszyscy się na tym znają).***

Czym jest IVAFE?

IVAFE (Imposta sul Valore delle Attività Finanziarie Estere) to podatek od zagranicznych inwestycji i oszczędności będących w posiadaniu osób mających rezydencję podatkową we Włoszech. Włoskim rezydentem podatkowym jest każda osoba, która jest we Włoszech zameldowana, przebywa we Włoszech przez ponad 183 dni w roku lub ma tu swój ośrodek interesów życiowych - wystarczy spełnić choć jeden z tych warunków, by podlegać obowiązkowi podatkowemu we Włoszech.

IVAFE jest nie tyle podatkiem dochodowym, co podatkiem od majątku – podobne podatki nakładane są na włoskie oszczędności, np. włoskie banki co roku automatycznie pobierają tzw. imposta di bollo z kont, na których zgromadzone saldo przekracza 5000 euro, a wysokość pobranego podatku jest dokładnie taka sama, jak wysokość IVAFE od kont zagranicznych, o czym za chwilę. Ponieważ włoski urząd skarbowy nie posiada bezpośredniego dostępu do informacji na temat produktów finansowych, jakie posiadacie za granicą, zobowiązuje Was do samodzielnego ich zgłoszenia i zapłacenia podatku.

 

Jakie oszczędności i produkty finansowe podlegają zgłoszeniu?

Produktów finansowych jest na świecie od smoka, więc trudno wymienić je wszystkie - najważniejsze z nich to:

• rachunki bankowe
• konta oszczędnościowe
• wszelkiego rodzaju lokaty
• książeczki oszczędnościowe
• pożyczki
• udziały w spółkach zagranicznych
• konta emerytalne (z wyjątkiem obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego)
• jednostki funduszy inwestycyjnych
• polisy na życie
• obligacje skarbowe
• metale i kamienie szlachetne
• dzieła sztuki
• jachty

Źródło zgromadzonych na koncie bankowym czy oszczędnościowym środków nie ma znaczenia i nie zwalnia z obowiązku ich zgłoszenia.

Wysokość podatku

Wysokość IVAFE wynosi 0,2% wartości majątku, natomiast w przypadku rachunków bankowych i kont oszczędnościowych zasada jest następująca:

• jeśli średnie saldo roczne w danym roku nie przekroczyło 5000 euro, nie podlega ono opodatkowaniu – liczy się saldo każdego konta osobno lub suma kont założonych w tym samym banku (np. jeśli w tym samym banku posiadacie rachunek i konto oszczędnościowe lub jedno konto własne i drugie wspólne)
• w przypadku przekroczenia tej kwoty należy zapłacić 34,20 euro za każde konto

Zwolnienie z opodatkowania nie oznacza, że nie musicie zgłaszać zgromadzonych środków – nadal podlegacie obowiązkowi ich zgłoszenia, chyba że łączne saldo wszystkich posiadanych kont zagranicznych nie przekroczyło w danym roku 15000 euro. Czyli, dla przykładu:

• jeśli macie trzy konta po 1000 euro każde, to nie musicie wypełniać części RW
• jeżeli macie sześć kont w różnych bankach po 3000 euro każde, to wprawdzie nie musicie płacić IVAFE, ale musicie je zgłosić, wypełniając część RW

 

 Zgłoszenie i sposób zapłaty

Wartość oszczędności oraz inwestycji musi być podana w euro, zgodnie z kursem podawanym przez włoski urząd skarbowy.

By ułatwić życie podatnikom, urząd skarbowy uznał, że zgłoszenia zagranicznych oszczędności najlepiej dokonać w momencie składania rocznego zeznania podatkowego, w terminie składania rozliczeń obowiązującym dla formularza Redditi PF. Musicie w tym celu wypełnić tzw. Quadro RW zeznania, przy czym nie znajdziecie go w formularzu 730 – jest to część wyżej wspomnianego formularza Redditi PF. Nie oznacza to, że nie możecie skorzystać z 730, który jest prostszy i pozwala na szybsze uzyskanie zwrotu podatku, jeśli takowy Wam przysługuje – możecie to zrobić, ale dodatkowo będziecie musieli przesłać część RW wraz z pierwszą stroną (frontespizio) formularza Redditi PF, co zostanie potraktowane jako załącznik do 730. Jeśli rozliczacie się samodzielnie, korzystając z wstępnie wypełnionego zeznania (730 precompilato), po jego wysłaniu wystarczy skorzystać z opcji “Reddito aggiuntivo e correttivo/integrativo”, która pojawi się w menu.

Podobnie jest w przypadku, gdy nie musicie składać zeznania podatkowego, bo nie uzyskujecie żadnych dochodów – jeśli macie obowiązek zgłosić zagraniczne oszczędności lub produkty finansowe, wypełniacie tylko część RW i pierwszą stronę formularza Redditi PF.

Termin składania części RW jest taki sam, jak termin składania zeznań podatkowych przy użyciu Redditi PF.

Pamiętajcie też, że w przypadku współwłasności i wspólnoty majątkowej obowiązek złożenia części RW spoczywa na każdym właścicielu z osobna, ze wskazaniem całkowitej wartości dóbr oraz części procentowej, jaka do niego należy.

Obowiązek zgłaszania oszczędności i uiszczania IVAFE spoczywa na Was również w przypadku, gdy macie do nich dostęp i możecie nimi rozporządzać, choć nie jesteście ich formalnymi właścicielami – ma to miejsce na przykład w sytuacji, gdy rodzice mieszkający w Polsce upoważnili Was do wykonywania wypłat, przelewów i innych transakcji na ich koncie bankowym.

 Ponieważ musicie wpisać do zeznania dokładne kwoty, a nie wartości wyliczone w przybliżeniu, konieczne jest wystąpienie do danej instytucji finansowej o wydanie odpowiedniego dokumentu rozliczeniowego (np. w przypadku konta bankowego będzie to średnie saldo roczne), które musicie zachować do kontroli.

Kary

We włoskim systemie podatkowym istnieje pojęcie ravvedimento operoso, które oznacza możliwość skorzystania z “rabatu” na karę grzywny, jeśli sami zgłosicie nieprawidłowości w określonym terminie, nie czekając na kontrolę fiskusa. Warto o tym pamiętać, gdyż możecie sporo zaoszczędzić.

Musimy rozróżnić dwa aspekty, które są traktowane odrębnie przez włoski urząd skarbowy:

• niezgłoszenie oszczędności zagranicznych lub błędne bądź spóźnione przesłanie części RW
• nieuiszczenie IVAFE, jeśli podatek ten okaże się należny – mamy tu do czynienia z wykroczeniem podatkowym

Włoski Sąd Kasacyjny uznał pod w listopadzie 2021 roku, że RW nie stanowi odrębnego zeznania podatkowego, a jedynie część formularza Redditi PF, jeżeli więc złożyliście roczne zeznanie, ale nie wypełniliście części RW, należy to traktować jako zeznanie niepełne, a nie zeznanie niezłożone. Jest to ważne o tyle, że jeżeli w ogóle nie złożycie zeznania w terminie, to możecie to zrobić jedynie w ciągu 90 dni po jego upłynięciu, natomiast na korektę błędów jest więcej czasu..

Jak wyjaśniłam wyżej, RW stanowi część formularza Redditi PF i tego dotyczy wyrok sądu – pozostają pewne wątpliwości co do zeznań złożonych na formularzu 730, jednak wydaje mi się, tak na chłopski rozum, że powinna obowiązywać podobne zasady.

Aktualnie obowiązujące kary odnoszące się do różnych przykładowych sytuacji znajdziecie np. tutaj.

 

 Kontrola skarbowa i współpraca międzypaństwowa

Jeśli myślicie, że możecie machnąć ręką na obowiązek zgłaszania oszczędności, to muszę Was zmartwić – kilka lat temu włoski urząd skarbowy mocno zintensyfikował kontrole we współpracy z zagranicznymi instytucjami i coraz częściej podatnicy otrzymują pisma z wezwaniem do zapłaty grzywny i ewentualnie należnego podatku (wiem, bo je widziałam). Pamiętajcie, że Włochy używają międzynarodowego systemu wymiany informacji finansowych CRS DAC2, podobnie zresztą jak Polska i wiele innych krajów, więc nie liczyłabym na to, że akurat Was kontrola nie dopadnie.