NOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE POJAZDÓW NA POLSKICH TABLICACH REJESTRACYJNYCH

 

ARTYKUŁ NIEAKTUALNY OD 01.02.2022 R.! Post o nowych przepisach znajdziecie tutaj: --> KLIK

Po wielu nieudanych próbach podejmowanych w ostatnich latach przez różne rządy, tym razem udało się wprowadzić do kodeksu drogowego zmiany mające na celu ukrócić proceder poruszania się po włoskich drogach samochodami na zagranicznych rejestracjach przez osoby mieszkające na stałe we Włoszech. Wbrew pozorom, głównym celem nowych przepisów nie jest szary Kazio jeżdżący samochodem na polskich numerach, a bogaci Włosi (i nie-Włosi), którzy kupują drogie pojazdy o dużej mocy i rejestrują je w takiej na przykład Rumunii, przez co zaoszczędzają na ubezpieczeniu i podatkach, a dodatkowo praktycznie nie muszą przejmować się mandatami. Niestety w ramach efektu ubocznego również Kazio ma teraz problem, i to spory.

Na czym polegają zmiany?

Przypomnę, że poprzednie przepisy (o których pisałam tutaj) pozwalały używać we Włoszech pojazdu na polskich tablicach przez rok od momentu wjazdu – art. 93 i 132 kodeksu drogowego nie zostały wprawdzie zniesione, jednak rząd dorzucił do nich kilka punktów, które kompletnie zmieniają sytuację.

Na mocy nowej ustawy został przede wszystkim wprowadzony zakaz poruszania się takim pojazdem przez osoby zameldowane we Włoszech od ponad 60 dni. Oznacza to, że nieważne, na kogo jest zarejestrowany samochód i gdzie właściciel mieszka – jeśli macie zameldowanie we Włoszech od ponad dwóch miesięcy, nie możecie wsiąść za kierownicę samochodu zarejestrowanego za granicą i wyjechać nim z garażu.

Do tej pory wiele osób unikało problemów, rejestrując samochód na kogoś mieszkającego w Polsce, gdyż policja nie mogła zmusić ich do przerejestrowania samochodu będącego własnością kogoś, kto tu nie mieszka. Teraz jednak trudno będzie przywołać podobny argument – nowy art. 93 p. 1-bis jasno mówi, że „(…) osoby zameldowane we Włoszech od ponad sześćdziesięciu dni nie mogą poruszać się samochodem zarejestrowanym za granicą”, kropka. Sami przyznacie, że nie ma tu zbyt wielkiego pola do interpretacji, tym bardziej, że art. 196 został zmieniony tak, by podkreślić, że za wykroczenia przeciwko art. 93, 1-bis i 1-ter oraz art. 132 odpowiada osoba mająca zameldowanie we Włoszech (nie właściciel), chyba że udowodni, że prowadziła samochód wbrew własnej woli.

Wyjątki

Jak wspomniałam wyżej, głównym celem ustawodawcy są bogacze unikający podatków – w ostatnich latach mamy do czynienia z masowym wręcz fenomenem brania samochodów w zagraniczny leasing, więc wszyscy chyba się spodziewali, że to właśnie w ten proceder mocno uderzą nowe przepisy. No i wyobraźcie sobie, że tak nie jest – właśnie tego typu leasing został „ułaskawiony” przez rząd.

Dokładniej mówiąc, ustawa pozwala na prowadzenie samochodu zarejestrowanego za granicą w następujących przypadkach:

• samochód użytkowany na zasadzie leasingu lub najmu (tzw. noleggio senza conducente, czyli bez kierowcy), w przypadku którego firma leasingowa ma siedzibę w innym kraju UE i nie ma oddziału we Włoszech
• samochód użyczony przez firmę zagraniczną nie mającą oddziału we Włoszech swojemu pracownikowi tutaj zameldowanemu

W obu przypadkach konieczne jest wożenie ze sobą dokumentu, który musi spełniać następujące warunki:

• musi zawierać potwierdzoną datę sporządzenia (tzw. datę pewną)
  
• musi być podpisany przez faktycznego właściciela pojazdu (a więc firmę leasingową lub zakład pracy)
• musi jasno określać, na jakiej podstawie pojazd został oddany do dyspozycji (leasing, najem, użytkowanie) osobie nim kierującej oraz ustalony okres użytkowania

 

Ku radości wielu, w dniu 15.09.2020 r. weszła w życie ustawa nr 120/2020 (tzw. Decreto Semplificazioni), która pozwala na poruszanie się samochodem na zagranicznych tablicach również następującym osobom:

 

• mieszkańcom gminy Campione d'Italia w Lombardii - konieczne jest zameldowanie w tejże gminie
  
• cywilnym i wojskowym pracownikom włoskiej administracji publicznej pełniącym służbę za granicą
  
• pracownikom przygranicznym oraz osobom zameldowanym we Włoszech i pracującym na rzecz firm mających siedzibę w jednym z państw graniczących w Włochami - samochód musi być zarejestrowany na Wasze nazwisko, a poruszanie się nim jest dozwolone jedynie na trasie praca-dom
• personelowi należącemu do włoskich sił zbrojnych i policji, pracującemu poza granicami Włoch w instytucjach międzynarodowych i bazach wojskowych
• pracownikom terytorialnych organizacji ratowniczych w celu wywozu pojazdu zarejestrowanego za granicą 
  

 

 

Kary za nie przestrzeganie nowych przepisów

POJAZD NALEŻĄCY DO OSOBY PRYWATNEJ

• kara grzywny w wysokości od 712 do 2848 euro
• odebranie dowodu rejestracyjnego i przekazanie go wydziałowi komunikacji
• nałożenie na pojazd zakazu poruszania się nim po włoskich drogach – będziecie musieli przetransportować samochód w miejsce zamknięte dla ruchu i tam go zostawić (oczywiście na Wasz koszt)
• jeśli w ciągu 180 dni nie dokonacie przerejestrowania samochodu lub nie oddacie do lokalnego wydziału komunikacji polskich tablic rejestracyjnych (które zostaną zwrócone polskim władzom) i nie poprosicie o wydanie tymczasowych tablic wraz z upoważnieniem do wywozu pojazdu za granicę (tzw. foglio di via), zostanie on skonfiskowany (confisca amministrativa, patrz art. 213 Kodeksu Drogowego)

W okólniku nr 2233 z dnia 24.01.2019 r. Ministerstwo Transportu dopuszcza również wywóz pojazdu na lawecie (jeszcze tego by brakowało, żeby tego zabroniło), określając procedurę obowiązującą w przypadku takiego rozwiązania:

• transport musi być przeprowadzony przez firmę mającą uprawnienia do wykonywania tego typu działalności,
• nie trzeba wówczas występować o wydanie upoważnienia do wywozu (foglio di via), więc nikt nie będzie Wam dyktował terminu ani trasy przejazdu,
• konieczne jest złożenie w Motorizzazione oświadczenia o zamiarze wywozu pojazdu za granicę na lawecie, załączając ksero dokumentu tożsamości,
• musicie też oddać tablice rejestracyjne, które zostaną zniszczone, zgodnie z okólnikiem Ministerstwa Transportu nr 13937 z dnia 19.05.2020 r., wydanym w porozumieniu z polskim ministerstwem.
  

POJAZD NALEŻĄCY DO ZAGRANICZNEJ FIRMY LEASINGOWEJ LUB ZAKŁADU PRACY

W przypadku braku dokumentu, o którym pisałam wyżej, kierujący, jako osoba odpowiedzialna za wykroczenie, musi:

• zapłacić mandat w wysokości od 250 do 1000 euro
• w ciągu 30 dni ma obowiązek okazać wymagany dokument
• na pojazd zostaje nałożony zakaz poruszania się po włoskich drogach (fermo amministrativo), który zostanie zniesiony po okazaniu dokumentu
• jeśli dokument nie zostanie okazany w ciągu wymaganego miesiąca ani w ciągu kolejnych 30 dni, odzyskacie wprawdzie prawo do poruszania się samochodem, jednak będziecie musieli zapłacić kolejny mandat, tym razem w wysokości od 705 do 3526 euro

 

UWAGA! Okólnikiem nr 2233 z dnia 24.01.2019 r. Ministerstwo Infrastruktury i Transportu zniosło obowiązek wcześniejszego wyrejestrowania pojazdu z państw, których przepisy nie przewidują takiej możliwości (należy do nich również Polska).

 

Wątpliwości

Dzięki Waszym komentarzom na moim fejsbukowym fanpejdżu mogę od razu odnieść się do pytań i wątpliwości, o których tamże sobie dyskutowaliśmy. :)

Osoby nie mające zameldowania we Włoszech

Jeżeli nie jesteście zameldowani we Włoszech, oczywiście opisane wyżej przepisy nie mają w Waszym przypadku zastosowania. Nie oznacza to jednak, że nadal obowiązują dawne przepisy, a w każdym razie nie do końca – do art. 132 został dodany punkt, który stanowi, że po upłynięciu 365 dni od momentu wjazdu do Włoch właściciel samochodu ma obowiązek oddać dowód rejestracyjny i polskie tablice do włoskiego wydziału komunikacji i poprosić o wydanie tymczasowych tablic wraz z upoważnieniem do wywozu pojazdu za granicę. Oczywiście pozostają aktualne problemy związane z udowodnieniem, że pojazd rzeczywiście znajduje się we Włoszech przez ponad rok, o czym pisałam w poprzednim artykule.

Współwłasność

Wiele osób porusza się we Włoszech samochodem zarejestrowanym na siebie oraz na kogoś mieszkającego w Polsce – w świetle nowych przepisów niewiele to zmienia, współwłasność raczej Was nie uratuje, gdyż to osoba tutaj zameldowana odpowiada za wykroczenie.

Podwójne zameldowanie

Chyba większość mieszkających za granicą Polaków utrzymała zameldowanie również w Polsce, jednak we Włoszech nie ma ono najmniejszego znaczenia. Z punktu widzenia włoskich przepisów taka sytuacja nie może mieć miejsca, gdyż zameldowanie odpowiada stałemu miejscu zamieszkania, które można mieć we włoskim rozumieniu tylko pod jednym adresem. Jeśli więc Kazio jest zameldowany we Włoszech, dla państwa włoskiego tu jest jego miejsce zamieszkania i ewentualne zagraniczne meldunki są nieistotne. Nawet jeżeli posiadacie polskie prawo jazdy, podczas kontroli drogowej Wasze dane zostaną wrzucone do systemu i jeśli okaże się, że macie tu meldunek, zostaniecie ukarani za poruszanie się pojazdem zarejestrowanym w Polsce.

Umowa użyczenia

Wyjątek dotyczący umowy użyczenia pojazdu nie dotyczy osób prywatnych, więc nie ma sensu spisywać takiej umowy z tatą czy wujkiem będącym jego właścicielem w Polsce – na nic się Wam ona nie przyda.

Przerejestrowanie pojazdu należącego do osoby zameldowanej za granicą jest niemożliwe

To prawda, niewiele można tu dodać. Moim zdaniem ustawodawca nie do końca przemyślał tę kwestię, gdyż opcja przerejestrowania samochodu, który do Was nie należy jest niemożliwa do zrealizowania i w zasadzie jedyne, co można zrobić, to złożyć wniosek o pozwolenie na jego wywóz za granicę. Zobaczymy, czy ministerstwo lub wydział komunikacji wydadzą kiedyś jakiś okólnik, w którym ustosunkują się do tego problemu.

Jednorazowe prowadzenie pojazdu należącego do gości z Polski

Powiedzmy, że Kazia odwiedziła siostra ze szwagrem, przyjechali swoim samochodem i tymże samochodem pojechali któregoś wieczoru na kolację. Siostra nie ma prawa jazdy, szwagier wypił butelkę wina i nie może prowadzić. Czy Kazio może w tym wypadku wsiąść za kierownicę? Teoretycznie nie może, bo trudno uznać, że robi to wbrew swojej woli – wiedział, że siostra nie ma uprawnień, a jemu przepisy zabraniają prowadzenia szwagrowego samochodu, więc szwagier nie powinien wypijać takiej ilości wina. Może gdyby szwagier źle się poczuł i z tego powodu nie był w stanie prowadzić, to jakoś udałoby się uniknąć ewentualnej kary.

Co na to Unia Europejska?

Na razie nic, ktoś musiałby zaskarżyć nowe przepisy do trybunału europejskiego. Moje wątpliwości budzi zwłaszcza zakaz poruszania się pojazdem należącym do osoby nie zameldowanej we Włoszech, ale to nie zniechęciło rządu, który albo nie pomyślał, albo nie chciał pomyśleć o wypowiedzeniu się na ten temat w ustawie. Poczekajmy na ewentualne wyjaśnienia, o ile kiedykolwiek się ukażą.

Tak na marginesie, w maju 2017 r. ukazał się wyrok nr C 420/15 Trybunału Europejskiego, który częściowo podważył zasadność wprowadzania przez państwa członkowskie obowiązku przerejestrowania samochodów zarejestrowanych w innym kraju UE. Nie oznacza to, że przepisy włoskie są nieważne, jednak wyrok ten mógłby posłużyć w odwołaniu, oczywiście w niektórych przypadkach.

Wyrok, o którym mowa dotyczy sytuacji, w którym Włoch zameldowany w Belgii (gdzie również istnieje zakaz poruszania się pojazdami na zagranicznych rejestracjach, jeśli mieszka się na stałe w Belgii) otrzymał mandat i jego linia obrony bazowała się na fakcie, że w rzeczywistości posiadał dwa samochody, jeden zarejestrowany w Belgii i drugi we Włoszech. W momencie kontroli prowadził samochód "włoski", który służy mu głównie do poruszania się po terytorium Włoch, przejściowo, przejeżdżał bowiem przez Belgię, by podwieźć kogoś tam do Niemiec.

Wyrok sądu jest następujący:

"Artykuł 45 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom prawa państwa członkowskiego, takim jak rozpatrywane w postępowaniu głównym, na mocy których pracownik mający w tym państwie członkowskim miejsce zamieszkania jest zobowiązany do zarejestrowania w tym państwie członkowskim pojazdu samochodowego, którego jest właścicielem, a który to pojazd został już zarejestrowany w innym państwie członkowskim i jest zasadniczo przeznaczony do używania na terytorium tego innego państwa członkowskiego."

Został on więc wydany w odniesieniu do dość specyficznej sytuacji i w ostatnim zdaniu trybunał podkreśla, że samochód był przeznaczony do użytku głównie we Włoszech. Dotyczy on ponadto prawa do swobodnego przemieszczania się pracowników, a nie wszyscy Polacy we Włoszech pracują.