JAK OTRZYMAĆ WŁOSKIE PRAWO JAZDY KATEGORII B?

Ostatnia aktualizacja: 14.11.2021 r.

Jeśli mieszkacie we Włoszech i nie macie prawa jazdy, możecie wystąpić o wydanie włoskich uprawnień, oczywiście po spełnieniu określonych warunków przewidzianych przez tutejsze przepisy. W dzisiejszym artykule zajmę się najpopularniejszym chyba dokumentem – prawem jazdy kategorii B.

UWAGA! Aby móc ubiegać się o włoskie prawo jazdy, konieczne jest zameldowanie na terytorium Włoch lub, zgodnie z okólnikiem Ministerstwa Infrastruktury i Transportu nr 28819/23.3.5 z dnia 19.09.2019 r., posiadanie tzw. pobytu zwykłego (residenza normale), o którym pisałam szerzej tutaj.

Informacje ogólne

Zgodnie z nowym Kodeksem Drogowym, który wszedł w życie 19 stycznia 2013 r., kategorie wydawanych we Włoszech praw jazdy zostały zmienione i dopasowane do kategorii obowiązujących w całej Unii Europejskiej.

Kategoria B podzielona jest na trzy rodzaje uprawnień:

• B1 – wydawane od 16 roku życia, upoważnia do prowadzenia pojazdów czterokołowych o masie własnej nie przekraczającej 400 kg (550 kg w przypadku pojazdów przeznaczonych do przewozu rzeczy) oraz mocy silnika nie większej niż 15 kW; do ukończenia 18 roku życia nie można przewozić pasażerów
• B – wydawane od 18 roku życia, upoważnia do prowadzenia pojazdów czterokołowych o masie własnej nie przekraczającej 3500 kg, przeznaczonych do transportu maksymalnie 8 osób (+ kierowca), do których dozwolone jest doczepienie przyczepy o masie nie większej niż 750 kg; pojazdów określonych w kategorii A1 (tylko na terytorium Włoch) i B1; maszyn rolniczych
• B+E – wydawane od 18 roku życia, upoważnia do prowadzenia pojazdów określonych w kategorii B z przyczepą o maksymalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3500 kg

Ważność prawa jazdy kat. B zmienia się wraz z wiekiem posiadacza:

• poniżej 50 lat – ważność 10-letnia
• 50-70 lat – ważność 5-letnia
• 70-80 lat – ważność 3-letnia
• powyżej 80 lat - ważność 2-letnia
  

Podobnie jak to ma miejsce w Polsce, kierowcy będący w posiadaniu włoskiego prawa jazdy podlegają systemowi punktów karnych. Początkowo każdy w Was otrzyma 20 punktów, które są stopniowo odbierane, jeśli popełnicie wykroczenia przewidujące tego typu karę. Można je odzyskać, uczęszczając na specjalne kursy, a ponadto, jeśli od ostatniego wykroczenia minęły dwa lata, ilość punktów powraca do początkowych 20. Dodatkowo za każde dwa lata bez wykroczenia, w przypadku osób, które zachowały 20 punktów, otrzymacie 2 dodatkowe punkty – maksymalnie można uzyskać 30 punktów.

Procedura wydawania prawa jazdy

Jak to we Włoszech bywa, procedury mogą się zmieniać w zależności od regionu, miasta, urzędu czy też trzymającego władzę urzędnika – dlatego radzę zasięgnąć szczegółowych informacji w miejscu, w którym macie zamiar złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy.

Przede wszystkim warto wiedzieć, że większość Włochów korzysta z pośrednictwa szkół jazdy (autoscuola, scuola guida), co na pewno pozwala zaoszczędzić czas, gdyż ich pracownicy zajmują się w Waszym imieniu formalnościami związanymi z uzyskaniem prawa jazdy. Nie oznacza to, że musicie załatwiać wszystko poprzez szkołę jazdy – możecie spokojnie załatwić wszystko samodzielnie, co oznacza nieco więcej biegania, ale jest zdecydowanie do zrobienia, no i zaoszczędzicie trochę pieniędzy. Postaram się opisać całą procedurę jak najdokładniej, żebyście mogli świadomie podjąć decyzję.:)

Po pierwsze, zróbcie sobie zdjęcia. Są one konieczne bez względu na to, czy załatwiacie formalności sami, czy też korzystacie z pośrednictwa szkoły jazdy. Zdjęć potrzebujecie trzy sztuki, na jasnym tle, bez nakrycia głowy – na włoskich ulicach, w metrze, w supermarketach itp. bez problemu znajdziecie „maszynki” do robienia zdjęć, więc nie ma potrzeby szukania fotografa. No chyba, że bardzo Wam zależy na wyjątkowo pięknym zdjęciu.;) Jedno ze zdjęć musi być potwierdzone (tzw. foto autenticata), o czym za chwilę.

Po drugie, kupcie znaczki skarbowe. Przynajmniej jeden (a prawdopodobnie dwa) w wysokości 16 euro będzie Wam potrzebny do zaświadczenia lekarskiego, kolejny do wniosku składanego w wydziale komunikacji, więc najlepiej zaopatrzyć się w trzy znaczki o wartości 16 euro.

Następnie musicie uzyskać zaświadczenie lekarskie. Ponieważ procedura jest identyczna jak ta, którą opisałam tutaj (paragraf dotyczący właśnie zaświadczenia lekarskiego), nie będę się powtarzać – dodam jedynie, że w praktyce wygląda to najczęściej tak, że upoważniony lekarz daje Wam do wypełnienia formularz, potwierdza zgodność załączonego zdjęcia z „oryginałem” (czyli z Waszą twarzą), każe zapłacić i wydaje zaświadczenie.

Musicie teraz dokonać obowiązkowych wpłat na dwa różne konta wydziału komunikacji (Motorizzazione Civile). Blankiety otrzymacie w oddziale Motorizzazione Civile, można je tez znaleźć na w większych urzędach pocztowych. Obecnie łączne opłaty, jakie trzeba wnieść są następujące:

• 26,40 euro na konto nr 9001 (za egzamin teoretyczny)
• 16 euro na konto nr 4028 (za egzamin teoretyczny)
• 16 euro na konto nr 4028 (za egzamin praktyczny)

Kolejny krok to złożenie wniosku w Motorizzazione Civile. Musicie wypełnić wniosek na formularzu TT212 i załączyć do niego następujące dokumenty:

• ważny dokument tożsamości + ksero – jeśli nie macie włoskiego dowodu osobistego, konieczne będzie podpisanie oświadczenia (autodichiarazione) o zameldowaniu we Włoszech (przypominam, że żądanie zaświadczeń przez urzędy publiczne jest zabronione, więc nikt nie może wymagać od Was zaświadczenia o zameldowaniu wydanego przez urząd gminy)
• dowody wpłat, o których wspomniałam wyżej – zazwyczaj dowód wpłaty za egzamin praktyczny załącza się później, do wniosku o jego „rezerwację”; najlepiej skserujcie sobie wszystkie odcinki wpłaty, gdyż często wymaga się zarówno oryginału, jak i jego kopii
• zaświadczenie lekarskie z potwierdzonym zdjęciem
• dwa dodatkowe zdjęcia
• kartę zdrowia (tessera sanitaria) lub, jeśli nie macie prawa do opieki zdrowotnej we Włoszech, zaświadczenie wydania Wam codice fiscale  przez urząd skarbowy + ksero 

Wniosek możecie złożyć osobiście lub upoważnić do tego na piśmie osobę trzecią, załączając do upoważnienia ksero Waszego dowodu tożsamości.

Po przyjęciu Waszego wniosku wydział komunikacji wydaje Wam zaświadczenie o jego złożeniu. Świstek ten nie upoważnia Was na razie do niczego – musicie poczekać na wydanie tzw. formularza DTT0671, na który zazwyczaj oczekuje się 15-30 dni (w urzędzie poinformują Was, jaki jest czas oczekiwania).

Teraz możecie zapisać się w Motorizzazione na egzamin teoretyczny. Otrzymane upoważnienie ma ważność 6 miesięcy, czyli tyle macie czasu na przygotowanie się do egzaminu. Jeśli coś pójdzie nie tak, możecie przystąpić do niego ponownie, na podstawie tego samego upoważnienia, jednak można to zrobić tylko trzykrotnie, a od poprzedniej próby musi minąć co najmniej miesiąc.

Po zdaniu teorii otrzymacie tzw. foglio rosa (dosłownie „różowa kartka”), czyli upoważnienie do rozpoczęcia nauki jazdy, ważne 12 miesięcy. Musicie "wyjeździć" co najmniej 6 godzin z instruktorem szkoły jazdy, a dodatkowo możecie praktykować „prywatnie” (wyłącznie na terytorium Włoch), pod warunkiem, że spełnione zostaną następujące warunki:

• samochód musi spełniać kryteria kategorii B, a więc nie możecie ćwiczyć na tirze
• Waszym prywatnym „instruktorem” musi być osoba w wieku poniżej 65 lat, posiadająca prawo jazdy kategorii B (lub wyższej) od co najmniej 10 lat
• na przedniej i tylnej szybie samochodu musicie nakleić kartkę z literą P (principiante – początkujący)

„Różowa kartka” pozwala też na zapisanie się na egzamin praktyczny, z tym, że nie możecie do niego przystąpić przez upłynięciem miesiąca od momentu wydania upoważnienia do rozpoczęcia nauki jazdy. Na egzamin praktyczny zapisujecie się w wydziale komunikacji (Motorizzazione Civile), podobnie jak na egzamin teoretyczny.

Czas na egzamin praktyczny. Z tego, co słyszałam od osób, które do niego przystępowały (a są to prawie wszyscy moi włoscy znajomi), jeszcze do niedawna „praktykę” zdawał prawie każdy, egzamin zazwyczaj trwał niespecjalnie długo (w skrajnych przypadkach odbywał się on na zasadzie „objedź blok i zaparkuj pod szkołą”), nie było placu manewrowego (nadal go nie ma, manewry wykonuje się na ulicy) i tak dalej. Po wejściu w życie nowych przepisów sprawa wygląda mniej optymistycznie, choć oczywiście tak naprawdę wszystko zależy od egzaminatora. Teoretycznie powinien on skrupulatnie przestrzegać wskazówek Ministerstwa Transportu zawartych w okólniku nr 2190 z 24 stycznia 2013 r. - zgodnie z nimi, egzamin praktyczny powinien składać się z trzech etapów:

1. kontrola przygotowania się kandydata do bezpiecznej jazdy (regulacja siedzenia, lusterek, zapięcie pasów, sprawdzenie poziomu oleju itp. – możliwe są pytania teoretyczne!)
2. manewry (np. jazda wsteczna w linii prostej, parkowanie, hamowanie precyzyjne itp.)
3. zachowanie podczas jazdy w ruchu drogowym (prowadzenie samochodu na zakrętach, zachowanie na skrzyżowaniu, wyprzedzanie itp.)

Jeśli nie uda Wam się zdać egzaminu za pierwszym podejściem, możecie spróbować ponownie, na podstawie tego samego upoważnienia, jednak można to zrobić tylko raz, a od poprzedniej próby musi minąć co najmniej miesiąc.

W roli egzaminatorów we Włoszech występują upoważnieni do tego przez wydział komunikacji lub władze prowincji instruktorzy szkół jazdy.

Po zdaniu egzaminu praktycznego nie pozostaje Wam nic innego, jak otwarcie szampana i oczekiwanie na nowy dokument.:) Zapytajcie na miejscu, jak długo musicie czekać na dokument i gdzie należy go odebrać (może przyjdzie pocztą?).

Włoskie prawo jazdy jest ważne w całej Europie, a więc również w Polsce – polskie przepisy nie przewidują konieczności wymiany włoskiego prawa jazdy na polskie nawet w przypadku zameldowania w kraju.

Ograniczenia dla kierowców „młodych stażem”

Po otrzymaniu prawa jazdy możecie bez problemu prowadzić samochód, jednak pamiętajcie, że we Włoszech wprowadzone zostały pewne ograniczenia dla osób, które dopiero uzyskały uprawnienia:

• przez pierwsze 3 lata nie możecie przekraczać prędkości 100 km/h na autostradach i 90 km/h na głównych drogach pozamiejskich
• przez pierwszy rok nie możecie prowadzić pojazdów o mocy właściwej przekraczającej 55 kW/t oraz mocy maksymalnej przekraczającej 70 kW (dane te znajdziecie w karcie pojazdu), chyba że towarzyszy Wam osoba w wieku nie przekraczającym 65 lat i posiadająca prawo jazdy od co najmniej 10 lat
  
• przez pierwsze 3 lata będzie Wam odbierana podwójna ilość punktów za wykroczenia przewidujące taką karę

Jeśli posiadacie włoskie prawo jazdy, polecam Wam rejestrację na rządowej stronie www.ilportaledellautomobilista.it – możecie tam np. sprawdzić ilość Waszych punktów karnych czy dane posiadanych przez Was pojazdów.