IMIONA WE WŁOSZECH – CO MOŻNA, A CZEGO NIE

Zacznijmy od tego, że Włochy to nie Ameryka, moi drodzy, więc jeśli chcecie dać Waszemu dziecku na imię Szumiąca Wierzba, to przykro mi, ale raczej nie da rady.:) Włoskie przepisy są w kwestii nadawania imion dość podobne do polskich, więc prawo narzuca obywatelom pewne ograniczenia – nie ma samowolki i zbytniego puszczania wodzów fantazji, choć swoboda jest dość duża.

Kwestie związane z imionami regulowane są przez ustawę nr 396 z 2000 roku – jest to ustawa, która zajmuje się sprawami dotyczącymi stanu cywilnego w ogóle, a imiona zawarte są w tej właśnie tematyce. 

Najważniejsze zasady dotyczące nadawania imion we Włoszech

• imię musi wyraźnie określać płeć dziecka – w ostatnich latach sporo kontrowersji wzbudza imię Andrea, które w wielu krajach jest imieniem żeńskim, natomiast we Włoszech nadawane jest chłopcom (gr. andrós – mężczyzna). Dlatego też włoscy rodzice chcący dać swojej córce to imię teoretycznie nie mogą tego zrobić, lecz wielu z nich próbuje sprzeciwić się obowiązującym przepisom i sprawa zazwyczaj kończy się w sądzie. Do tej pory włoskie sądy opowiadały się za niezgodnością imienia Andrea z płcią dziecka i nakazywały jego zmianę lub dodanie przed nim imienia żeńskiego, np. Federica Andrea, jednak w 20.11.2012 r. Sąd Kasacyjny stwierdził, że obecnie można je traktować jako imię neutralne, dlatego nie ma podstaw, by zabraniać nadawania go również dziewczynkom.
• imię może składać się z jednego lub więcej członów, ich ilość nie może jednak przekroczyć trzech – elementy imienia mogą być zarówno osobne (np. Maria Pina), jak i połączone (np. Gianluca) i stanowią one całe imię danej osoby. Jeśli więc nadacie Waszemu dziecku imię Francesco Alberto Guglielmo, będzie ono musiało podpisywać się wszystkimi trzema imionami, gdyż stanowić one będą całość.

Jakich imion nie można nadawać dzieciom włoskim?

Przepisy dokładnie określają granice wolności wyboru imienia dla dziecka i nie dopuszczają nadawania następujących imion:

• imienia żyjącego ojca – jeśli bardzo Wam zależy na przekazaniu synowi Waszego imienia, możecie dodać do niego drugie imię lub ewentualnie „Junior”, ostatnio dopuszczalny we Włoszech jako część imienia
• imienia żyjącego brata lub siostry – oczywiście zakaz ten nie dotyczy sytuacji, w której chcecie nadać Waszej córce imię Alessandra, a macie już syna o imieniu Alessandro, gdyż nie jest to to samo imię
• imienia będącego nazwiskiem – np. Ferrari czy Maradona
• imion ośmieszających lub zawstydzających dziecko – w ramach przykładu, kilka lat temu sąd w Genui nie pozwolił rodzicom nazwać syna Venerdì (Piątek), gdyż uznał, że jest to imię ośmieszające, nawiązujące nie tylko do dnia tygodnia uważanego za pechowy (!), ale też do... Piętaszka, towarzysza Robinsona Crusoe, który we włoskiej wersji książki nosi właśnie imię Venerdì.

Jak widzicie, nie ma problemu, jeśli chodzi o nadawanie imion obcego pochodzenia, lecz zgodnie z przepisami muszą one być zapisane za pomocą znaków używanych w alfabecie włoskim oraz liter J, K, X, Y i W. Dopuszczalne jest też stosowanie, w miarę możliwości, znaków diakrytycznych (kropek, akcentów itp.), więc o ile imię rosyjskie imię Алексе́й musi być zapisane alfabetem łacińskim, a nie cyrylicą, to polskie imię Żaneta może zostać nadane włoskiemu dziecku, zachowując oryginalną pisownię.

Często włoscy rodzice chcą nadać swojemu dziecku zagraniczne imię, ale nie znają jego poprawnej pisowni (lub wolą je zwłoszczyć), stąd można natknąć się na osoby noszące takie imiona jak Maicol (Michael), Miscel (Michelle), Chety (Katy) czy Scila (Sheila). A najgorszym chyba przypadkiem, o jakim słyszałam, jest dziecko, któremu nadano imię na cześć bohatera serialu „Dallas” – bohater ten nazywa się J.R. Ewing, a rodzice zapisali je w urzędzie jako... Geiar.:)

UWAGA! Pracownik Urzędu Stanu Cywilnego nie może odmówić rejestracji imienia wybranego przez rodziców, nawet wtedy, gdy jest ono niezgodne z przepisami. W tej sytuacji ma on obowiązek poinformować Was, że prawo włoskie nie pozwala na nadanie tego imienia, a jeśli nie zmienicie zdania, zgłasza ten fakt do Prokuratury, która przeanalizuje sprawę i ewentualnie podejmie o złożeniu do sądu wniosku o zmianę imienia.

Nadawanie imion dzieciom nie posiadających obywatelstwa włoskiego

Zasady, o których pisałam wyżej, odnoszą się oczywiście do obywateli włoskich, jeśli natomiast oboje jesteście Polakami i Wasze dziecko urodziło się we Włoszech, kwestia jego imienia regulowana jest przez polskie przepisy. Dlatego w momencie zgłoszenia narodzin dziecka w urzędzie gminy, musicie złożyć pisemne oświadczenie dotyczące jego obywatelstwa oraz imienia i nazwiska, jakie mu przysługuje zgodnie z polskim prawem.

Imiona dzieci posiadających podwójne obywatelstwo

Jeśli jedno z Was jest obywatelem RP, a drugie obywatelem włoskim, a dziecko urodzi się we Włoszech, jako obywatel włoski podlega włoskim przepisom – państwa włoskiego nie interesuje ewentualnie posiadane drugie obywatelstwo, dlatego też wybierając dla niego imię, musicie wziąć pod uwagę ograniczenia opisane powyżej. Gdyby natomiast urodziło się w Polsce, włoskie władze nie mają podstaw do zmiany nadanego mu tam imienia, nawet jeśli jest niezgodne z włoskimi przepisami. Nawet gdyby jakiś nadgorliwy urzędnik zgłosił „nieprawidłowość” do prokuratury, nie sądzę, by prokurator zdecydował się skierować sprawę zmiany imienia do sądu, chyba że zagraniczne imię brzmiałoby wyjątkowo obraźliwie we Włoszech. Żaden przykład nie przychodzi mi jednak do głowy.:)