Strony

10 lipca 2024

REZYDENCJA PODATKOWA WE WŁOSZECH



Temat rezydencji podatkowej pojawia się coraz częściej w Waszych wiadomościach, co wiąże się głównie z faktem, że Polacy chętnie kupują ostatnio nieruchomości we Włoszech. O ile w przypadku osób przenoszących się na stałe do Włoch nie ma wątpliwości co do ich statusu rezydenta podatkowego, o tyle pojawiają się one, gdy zakupione mieszkanie ma służyć Wam od czasu do czasu i w sumie nie wiecie, czy włoski fiskus może czegoś od Was chcieć. A może chcecie zaoszczędzić i skorzystać z ulgi na zakup nieruchomości będącej głównym miejscem zamieszkania, zwanej prima casa, lub też nie macie ochoty płacić podatku od nieruchomości i wyższych opłat za prąd czy wywóz śmieci i zastanawiacie się, jakie to ma konsekwencje? 


Postaram się wyjaśnić przepisy regulujące kwestię włoskiej rezydencji podatkowej, jednak uprzedzam, że nie jestem ekspertem podatkowym – jeżeli macie pytania związane z Waszą konkretną sytuacją, zwróćcie się do kogoś, kto ma odpowiednie kompetencje, by ją przeanalizować i w sposób wiarygodny doradzić.


Czym jest rezydencja podatkowa w rozumieniu włoskich przepisów?


Kwestię rezydencji podatkowej reguluje art. 2 ujednoliconej ustawy o opodatkowaniu dochodów, w skrócie TUIR (Testo Unico delle Imposte sui Redditi). Został on niedawno nieco zmieniony przez ustawę nr 209/23 i począwszy od 01.01.2024 r. za rezydenta podatkowego uważa się osobę, która w ciągu danego roku podatkowego przez co najmniej 183 dni (lub 184 dni w przypadku lat przestępnych) spełnia bądź spełniała choć jeden z poniższych warunków:


  • posiada stałe miejsce zamieszkania we Włoszech (residenza) – ponieważ potocznie używa się słowa residenza w odniesieniu do zameldowania, często mylicie te dwa pojęcia, a tu chodzi o miejsce, w którym się osiedliliście z zamiarem pozostania na dłuższy okres;
  • Włochy są miejscem, gdzie posiada główne więzi osobiste i rodzinne (domicilio) – przed wprowadzeniem zmian mowa była o „ośrodku interesów życiowych i zawodowych” , obecnie natomiast podkreślone są kwestie osobiste;
  • przebywa na terytorium Włoch przez większą część roku – liczą się również części dni, więc fiskus będzie czepiał się dosłownie godzin;
  • jest zameldowana we Włoszech (iscrizione anagrafica) – ustawa nr 209/23 wprowadziła możliwość udowodnienia, że mimo zameldowania nie mieliście przez większą część roku we Włoszech stałego miejsca zamieszkania, głównych więzi osobistych ani nie przebywaliście tu fizycznie, jednak pamiętajcie, że musi to być odpowiednio i wiarygodnie udokumentowane. Dotyczy to sytuacji od 01.01.2024 roku, wcześniejsze lata podlegają poprzednim przepisom, a gdy sam fakt zameldowania czynił z Was włoskich rezydentów podatkowych.


Jak wspomniałam wyżej, wystarczy spełnić jeden z powyższych warunków, by włoski urząd skarbowy uznał Was za rezydentów podatkowych


Konsekwencje posiadania włoskiej rezydencji podatkowej


Najważniejszy aspekt to fakt, że każdy rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu od wszelkich uzyskiwanych przez siebie dochodów, w tym dochodów zagranicznych. Oznacza to, że za rok podatkowy, w którym byliście włoskimi rezydentami musicie wypełnić włoskie zeznanie podatkowe i wpisać do niego wszystkie uzyskane dochody, bez względu na kraj ich uzyskania.


Jeśli chodzi o opodatkowanie tychże dochodów, to zawsze warto sprawdzić zasady zawarte w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisanej przez Polskę i Włochy. Nie jestem oczywiście w stanie wymienić wszystkich obowiązujących reguł, więc podam Wam tylko kilka przykładów dochodów zagranicznych mogących podlegać opodatkowaniu we Włoszech:


  • dochody z pracy
  • dochody z emerytury i podobnych świadczeń, z wyjątkiem emerytur państwowych – podlegają one opodatkowaniu wyłącznie w kraju stałego zamieszkania, wiec pamiętajcie, by zadbać o zwolnienie z opodatkowania polskiej emerytury w Polsce
  • zyski z działalności gospodarczej i dywidend
  • dochody z najmu nieruchomości
  • nieruchomości posiadane za granicą – podlegają one opodatkowaniu IVIE
  • oszczędności, w tym konta bankowe – podlegają one opodatkowaniu IVAFE


W wielu przypadkach istnieje możliwość odliczenia od należnego we Włoszech podatku podobnego podatku uiszczonego za granicą. Jeśli macie jakiekolwiek wątpliwości, radzę skonsultować Waszą sytuację z doradcą podatkowym znającym się na opodatkowaniu transgranicznym i potrafiącym interpretować umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – niestety nie jest powiedziane, że każdy pracownik CAF czy księgowy posiada odpowiednią wiedzę.


Kontrole urzędu skarbowego


Osobiście przestrzegam przed myśleniem w stylu „przecież Włosi niczego nie kontrolują” czy też „znam dziesiątki osób we Włoszech, które nie płacą podatków/nie przestrzegają przepisów/mają zameldowanie nie tam, gdzie mieszkają”, bo z urzędem skarbowym nie ma żartów. Dziewięćdziesięciu dziewięciu osobom może się udać, a setnej już nie, a wówczas konsekwencje mogą być bolesne. Przypominam też, że istnieje dość intensywna współpraca międzynarodowa pomiędzy instytucjami skarbowymi i finansowymi (tzw. CRS), co ułatwia fiskusowi na wykrycie zagranicznych dochodów, jeśli bardzo mu na tym zależy.


Nie mogę Wam powiedzieć, jakie czynniki wpływają na możliwe poddanie kogoś kontroli, gdyż urząd skarbowy korzysta z sobie tylko znanych algorytmów służących wykrywaniu osób, w przypadku których rośnie ryzyko unikania płacenia podatków i popełniania oszustw podatkowych. W przypadku kwestii dotyczących rezydencji podatkowej, fiskus bierze pod uwagę m. in. takie wskaźniki jak posiadanie nieruchomości we Włoszech, otrzymywanie rachunków za media, obecność rodziny na terytorium Włoch czy też otrzymywanie wynagrodzenia czy innych dochodów na włoskie konta bankowe. To oczywiście tylko przykłady, a jeśli będziecie mieli pecha i zdarzy Wam się kontrola, to pamiętajcie, że to Wy musicie udowodnić, że urząd się myli. 




17 komentarzy:

  1. Dzień dobry która instytucja włoska wyda mi zaświaczenie ze podlegam rezydencji podatkowej włoskiej? ZUS tego oczekuje. Będę we wrześniu otwierać partita IVA ale taki dokument zusowi muszę przedłożyć teraz.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zaświadczenie o rezydencji podatkowej wydaje włoski urząd skarbowy (Agenzia delle Entrate):

      https://www.agenziaentrate.gov.it/portale/web/guest/attestato-di-residenza-fiscale-contro-le-doppie-imposizioni/come-ottenere-attestazione-attestato-di-residenza-fiscale-contro-le-doppie-imposizioni

      Usuń
  2. Pozwolę sobie dodać, że z uwagi na niespójność przepisów o rezydencji w Polsce i we Włoszech może się zdarzyć, że ktoś zostanie przez oba państwa uznany za rezydenta podatkowego (przed 2024 jest to znacznie bardziej prawdopodobne). Wówczas wspomniana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania pozwala określić, w którym państwie jest rezydencja, żeby tego podwójnego opodatkowania nie było. Trzeba bardzo starannie przeczytać artykuł 4 - nie da się ukryć, że jest on napisany (jak cała umowa) koszmarnym językiem i czytanie ze zrozumieniem to wyzwanie ;)

    Pozdrowienia!
    m.ki

    OdpowiedzUsuń
  3. Dzień dobry,
    mam wątpliwość co do rezydencji podatkowej. Zamieszkałam we Włoszech ale pracuję nadal dla polskiej firmy zdalnie i tam póki co się rozliczam. Rozumiem, że w momencie zameldowania się we Włoszech po 183 dniach będe musiała rozliczać się również we Włoszech pomimo braku jakichkolwiek zarobków tutaj? Umowę mam na czas nieokreślony w Polsce. Chcę również przenieść sobie możliwość korzystania z opieki medycznej za pomocą formularza S1. Przeczytałam tę umowę o uniknięciu podwójnego podatkowania i zrozumiałam, że gdy mieszkam we Włoszech to i tak muszę się tutaj rozliczać. Nie wiem czy dobrze to interpretuję. Proszę o odpowiedź.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jeżeli w bieżącym roku podatkowym, bez względu na zameldowanie, będziesz przebywać we Włoszech ponad 183 dni, to staniesz się włoską rezydentką podatkową (jak wspomniałam w artykule, wystarczy spełnić jeden z wymienionych w nim warunków). To oznacza, że w 2026 roku będziesz miała obowiązek rozliczyć się z włoskim fiskusem, wykazując w zeznaniu podatkowym wszelkie uzyskane dochody, a więc dochody z pracy w Polsce, a także ewentualnie posiadane za granicą nieruchomości czy oszczędności.

      Usuń
    2. Dziękuję bardzo.

      Usuń
  4. W ubiegłym roku kupiliśmy dom na Sycylii jako "seconda casa". Ja jestem na polskiej emeryturze, a mąż na rencie. Chcemy jednak na stałe przenieść się z Polski na Sycylię. Mam pytanie w związku z tym. Czy nadal obowiązują ulgi podatkowe ( 7%) dla przesiedlających się emerytów? Jak to jest z podatkiem dochodowym? Płacimy tylko we Włoszech, jeśli tam mieszkamy?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, ulga nadal obowiązuje, a co do opodatkowania dochodów, wyjaśniłam wszystko w artykule - emerytury i podobne świadczenia podlegają opodatkowaniu wyłącznie we Włoszech, które staną się Waszym stałym miejscem zamieszkania, natomiast jeśli chodzi o ewentualne inne dochody musicie sprawdzić w polsko-włoskiej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

      Usuń
  5. Dzień dobry, w lipcu przeprowadziłam się do Włoch (Veneto), pracuję zdalnie dla polskiej firmy, mam polskie konta bankowe, na które dostaję wypłatę, która jest już po opłaceniu podatków przez mojego pracodawcę. Jak to wygląda w kwestii podwójnego opodatkowania. Czy prawo UE przypadkiem nie zabrania tego? W październiku minie mi 90 dni, i pytanie czy będę musiała zacząć płacić podatki tu na miejscu? Czy faktycznie będę musiała coś jeszcze płacić za sam fakt posiadania kont bankowych w polskim banku? Z góry dziękuję za pomoc.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie, przepisy unijne nie regulują kwestii podatkowych, które regulowane są przepisami lokalnymi oraz umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania podpisywanymi przez poszczególne kraje. Jeżeli spełnisz w danym roku podatkowym choć jeden z warunków, które wymieniłam w artykule, staniesz się włoską rezydentką podatkową i będziesz podlegać przepisom odpowiednim podatkowym.

      Usuń
  6. Dzień dobry, Mam pytanie dotyczące ulgi podatkowej prima casa. Konkretnie chodzi mi o sytuację, kiedy kupuję mieszkanie we Włoszech i korzystam z ulgi podatkowej prima casa. Natomiast po okresie 2/3 lat moje plany zawodowe ulegają zmianie i zmieniam miejsce swojej rezydencji podatkowej na inny kraj, jednak chciałabym zatrzymać kupione mieszkanie we Włoszech. Czy w takim przypadku muszę zwrócić różnice w podatku, jeśli tak, to po jakim czasie takiego obowiązku nie będę miała?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jeśli spełnisz warunek zameldowania się w mieszkaniu w ciągu 18 miesięcy od jego zakupu, to po upływie tego okresu możesz się przeprowadzić i nie stracić ulgi „prima casa”. Nie będziesz więc musiała zwracać korzyści podatkowych z aktu zakupu, stracisz natomiast prawo do zwolnienia z podatku IMU, które przysługuje tylko w sytuacji, gdy mieszkasz w tejże nieruchomości.

      Usuń
    2. Bardzo dziękuję za pomoc!

      Usuń
  7. Dzień dobry, chciałbym jeszcze kontynuować interesujący mnie wątek ulgi „Prima Casa”. Planuje zakup mieszkania i chciałbym aby współwłaścicielem była moja córka. Mam zatem pytanie czy w przypadku kiedy jest więcej niż jeden właściciel/kupujący w akcie notarialnym to również obydwoje właścicieli musi dokonać obowiązku meldunku i przeniesienia rezydencji podatkowej? Chodzi mi o to czy będąc współwłaścicielami mieszkania możemy skorzystać z ulgi „Prima Casa” jeśli tylko moja córka przeniesie swoją rezydencję podatkową do Włoch?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Wyjaśnię może przede wszystkim, że w celu skorzystania z ulgi "prima casa" córka musi się zameldować w zakupionym mieszkaniu i uczynić z niego główne miejsce zamieszkania (a dokładniej, musi zameldować się w gminie, na terenie której jest ono położone) - rezydencja podatkowa nie ma z ulgą nic wspólnego.

      Jeżeli zakupicie nieruchomość wspólnie, córka będzie mogła skorzystać z ulgi w odniesieniu do swojej części (a więc zapłaci mniejsze opłaty przy zakupie, a po zameldowaniu się zostanie zwolniona z podatku od nieruchomości IMU), Ty natomiast zapłacisz standardowe opłaty i będziesz musiał uiszczać podatek od nieruchomości.

      http://deeoswajawlochy.blogspot.com/2021/07/zakup-mieszkania-we-woszech-cz-4-koszty.html

      Usuń
  8. Witam, mieszkam już drugi rok w mieszkaniu, które kupiłam z ulgą prima casa. Aktualnie rozpoczynam studia za granicą. Mam pytanie czy muszę się wymeldować albo zgłosić mieszkanie jako seconda casa jeśli większość czasu w roku spędzę poza granicami Włoch? W kraju studiów nie planuje zakupu mieszkania więc mieszkanie jakie mam tu we Włoszech nadal jest moim głównym domem pomimo tego, że w trakcie studiowania bede wracać tu tylko w wolny czasie. Czy w związku z tym muszę coś zmieniać?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie, zmiana miejsca zamieszkania nie powoduje utraty ulgi "prima casa" - mieszkanie nadal jest Twoje, a urząd skarbowy nie wymaga od Ciebie minimalnego okresu zamieszkiwania w nim, ważne, że zameldowałaś się w ciągu 18 miesięcy od zakupu.

      Usuń

Komentarze są moderowane, więc na ich publikację trzeba trochę poczekać. Komentarze niekulturalne lub niezgodne z netykietą nie będą publikowane, proszę Was też o pozostawianie komentarzy odnoszących się do tematu artykułu. Tylko w ten sposób jestem w stanie zapewnić przejrzystość bloga! Dziękuję za komentarze i za współpracę. :)