POLSKIE TABLICE REJESTRACYJNE WE WŁOSZECH – ZMIANY OD 01.02.2022 R.

 

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2022 r.

Wprowadzone w 2018 roku przez Salviniego dość radykalne przepisy ograniczające możliwość poruszania się po włoskich drogach samochodami zarejestrowanymi za granicą (przeczytacie o nich tutaj i tutaj) zapewniły włoskiemu skarbowi państwa spory zastrzyk gotówki, ale też były one na tyle kontrowersyjne, że wraz z mandatami posypały się odwołania składane przez osoby, które się z przepisami nie zgadzały, powołując się zwłaszcza na traktaty europejskie i przeróżne związane z nimi swobody. Jedno z takich odwołań, złożone w 2019 roku w miejscowości Massa Carrara, poskutkowało złożeniem przez włoskiego sędziego zapytania do unijnego Trybunału Sprawiedliwości (TSUE) – no i się zaczęło. ;)

Wyrok TSUE w sprawie nr C-274/20 i co on oznacza

Zacznijmy może od tego, czego dotyczyła rozpatrywana przez Trybunał sprawa: w lutym 2019 roku obywatel włoski zameldowany we Włoszech został ukarany mandatem za prowadzenie samochodu na słowackich rejestracjach należącego do jego żony, Słowaczki nie zameldowanej we Włoszech, która również siedziała w aucie, tyle że na miejscu pasażera (i również otrzymała mandat). Nie zgadzając się z otrzymaną karą, zatrudnili oni prawnika i odwołali się do sądu w tejże miejscowości, który z kolei uznał, że odeśle sprawę do TSUE i zapyta, co z tym fantem zrobić – czy art. 93-bis włoskiego kodeksu drogowego rzeczywiście w jakiś sposób ogranicza swobodę przepływu osób i towarów gwarantowaną przez traktaty unijne, a wręcz dyskryminuje obywateli innych państw Unii?

Wyrok: w dniu 16.12.2021 roku TSUE wydał wyrok stanowiący, że owszem, przepisy unijne są tutaj gwałcone, a w szczególności art. 63 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który zabrania jakichkolwiek ograniczeń w przepływie kapitałów, a użyczenie komuś auta to przepływ kapitału. I TSUE nie zgadza się na to, by Włochy zabraniały osobom zameldowanym na swoim terytorium korzystania z pojazdu zarejestrowanego w innym państwie UE bez sprawdzenia, czy jest on używany w sposób ciągły na terenie Włoch. Czyli – no Włosi kochani, wszystko cacy, ale już nie przesadzajmy, że człowiek nie może wsiąść za kierownicę bryki należącej do żony i do sklepu pojechać po winko.

Zwracam Waszą uwagę na dość istotną rzecz – TSUE ustosunkował się tylko i wyłącznie do przedstawionej mu sprawy, więc zanim zaczniecie wymachiwać tymże wyrokiem włoskim służbom porządkowym, krzycząc, że włoskie przepisy są nielegalne, bo Unia się nimi nie zgadza, to radziłabym się wstrzymać i wyrok przeczytać, żebyście nie wyszli na mniej poinformowanych niż przeciętny włoski policjant. ;)

Czy TSUE stwierdził, że Włochy w ogóle nie mają prawa wymagać przerejestrowania samochodu? NIE. Trybunał przytacza inny wyrok, wydany w 2012 roku, w którym dopuszcza się wymóg rejestracji pojazdu zarejestrowanego w innym państwie członkowskim, jeżeli jest on przeznaczony do stałego użytku na terytorium danego kraju.

Czy TSUE stwierdził, że Włochy ograniczają swobodę przedsiębiorczości, świadczenia usług lub przemieszczania się pracowników? NIE. Omawiana przez Trybunał sprawa nie dotyczy kwestii dostępu do wykonywania działalności ani pracy zawodowej na terytorium Włoch, więc TSUE nie mógł się na ten temat wypowiedzieć.

Czy TSUE stwierdził, że Włochy nie mogą bezkrytycznie zabraniać swoim rezydentom poruszania się zarejestrowanymi za granicą pojazdami? TAK. Upieranie się, że osoby zameldowane we Włoszech od jakiegoś tam czasu nie mogą w ogóle siadać za kierownicą samochodu na zagranicznych tablicach, bez względu na to, kto jest jego właścicielem, stanowi pogwałcenie art. 63 TFUE regulującego kwestię użyczenia w innych państwach członkowskich, gdyż prowadzi to w praktyce do opodatkowania nieodpłatnego użyczenia pojazdów mechanicznych do użytku transgranicznego (przy czym Włochy nie pobierają podatku od użyczenia samochodu zarejestrowanego we Włoszech).

Państwo włoskie musi więc tak dostosować swoje przepisy, by umożliwić tymczasowe użyczenie pojazdu, który nie ma być użytkowany w sposób ciągły na terytorium Włoch. Nie oznacza to, że w przyszłości nie zostanie złożone do TSUE zapytanie dotyczące innych kwestii i przepisy znowu nie zostaną zmienione, ale na dzień dzisiejszy wyrok ogranicza się do tej sprawy.

Na czym polegają zmiany?

[Pojazd to zarówno samochód, jak i motocykl, skuter czy przyczepa!]

W dniu 23.12.2021 r. włoski rząd przyjął kumulacyjną ustawę nr 238/2021 mającą na celu dostosowanie różnych włoskich przepisów do przepisów unijnych, wrzucając do niej w ostatniej chwili zasady dotyczące zagranicznych tablic rejestracyjnych. Zmiany wprowadzone do kodeksu drogowego wejdą w życie z dniem 01.02.2022 r., z wyjątkiem art. 93 p. 2 (czytajcie niżej), który zacznie obowiązywać dopiero po 60 dniach od publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw – publikacja nastąpiła 17.01.2022 r., więc ta część przepisów wejdzie w życie 18.03.2022 r.

Za wykroczenia przeciwko art. 93-bis odpowiada zameldowany we Włoszech użytkownik pojazdu, chyba że udowodni, że prowadził on samochód wbrew własnej woli.

Obowiązek przerejestrowania pojazdu należącego do osoby zameldowanej we Włoszech (art. 93-bis p. 1 kodeksu drogowego)

Tekst artykułu zakazującego poruszania się pojazdem zarejestrowanym za granicą przez osoby zameldowane we Włoszech od ponad 60 dni został kompletnie zmieniony – przerejestrowania pojazdu należącego do osoby zameldowanej we Włoszech trzeba dokonać w ciągu 90 dni od momentu zameldowania, więc dotychczasowy termin został wydłużony o 30 dni. Inną ważną zmianą jest fakt, że obowiązek dotyczy wyłącznie pojazdów należących do osób zameldowanych we Włoszech – nie ma już ani słowa o ogólnym zakazie wsiadania za kierownicę samochodu zarejestrowanego za granicą na szwagra czy koleżankę Józię.

Gdyby przyszło Wam do głowy dowodzić przed służbami porządkowymi, że Was obowiązek przerejestrowania auta nie dotyczy, gdyż jesteście też zameldowani w Polsce, to z góry uprzedzam, że posiadanie podwójnego zameldowania we Włoszech i w Polsce nie ma znaczenia. W świetle włoskich przepisów taka sytuacja nie może mieć miejsca, gdyż zameldowanie odpowiada stałemu miejscu zamieszkania, które można mieć we włoskim rozumieniu tylko pod jednym adresem i ewentualne zagraniczne meldunki są po prostu nieistotne.

KARY:

• grzywna w wysokości od 400 do 1600 euro
• odebranie dowodu rejestracyjnego i przekazanie go wydziałowi komunikacji
• nałożenie na pojazd zakazu poruszania się nim po włoskich drogach (fermo amministrativo) – będziecie musieli przetransportować samochód w miejsce zamknięte dla ruchu i tam go zostawić (oczywiście na Wasz koszt)
• jeśli w ciągu 30 dni nie dokonacie przerejestrowania samochodu lub nie oddacie do lokalnego wydziału komunikacji polskich tablic rejestracyjnych (które zostaną zwrócone polskim władzom) i nie poprosicie o wydanie tymczasowych tablic wraz z upoważnieniem do wywozu pojazdu za granicę (tzw. foglio di via), zostanie on skonfiskowany (confisca amministrativa, patrz art. 213 Kodeksu Drogowego)
• za poruszanie się pojazdem po odebraniu dowodu oraz za nieprzestrzeganie wytycznych zawartych w upoważnieniu do wywozu za granicę grozi kara grzywny od 1.984 do 7.937 euro

Prowadzenie pojazdu zarejestrowanego za granicą na osobę nie mającą zameldowania we Włoszech (art. 93-bis p. 2)

To chyba największa zmiana – możecie poruszać się po Włoszech samochodem wyżej wspomnianego szwagra czy Józi bez obaw, że spadnie na Was kara w postaci dotkliwego mandatu i odebrania dowodu rejestracyjnego, gdyż możliwość ta nie ogranicza się już do leasingu czy użyczenia samochodu służbowego (przepisy te zostały zniesione). Musicie jednak pamiętać, by spisać z właścicielem pojazdu coś w rodzaju umowy użyczenia, którą trzeba ze sobą wozić i okazywać podczas kontroli.

Dokument ten musi spełniać następujące warunki:

• musi zawierać datę sporządzenia – konieczne jest naniesienie tzw. daty pewnej (data certa) (*)
• musi być podpisany przez faktycznego właściciela pojazdu
• musi jasno określać, na jakiej podstawie pojazd został oddany Wam do dyspozycji (np. nieodpłatne użytkowanie) oraz ustalony okres użytkowania
• musi być sporządzony w języku włoskim lub mieć załączone tłumaczenie na włoski
  

(*) Data pewna, która wykazuje, że dokument został sporządzony przed przystąpieniem do poruszania się samochodem po włoskich drogach (czytaj: przed zatrzymaniem Was do kontroli), może być naniesiona na umowę na przykład w jeden z następujących sposobów:

• za pomocą poświadczenia podpisu (autentica della firma) – najbardziej oczywiste jest spisanie umowy przed notariuszem, a jeśli istnieje możliwość podpisania umowy we Włoszech, poświadczenia można dokonać również w urzędzie gminy;
• rejestrując umowę w kancelarii sądu we Włoszech lub w urzędzie skarbowym – jest to możliwe również w przypadku dokumentów sporządzonych za granicą;
• naklejając na umowę włoski znaczek skarbowy (marca da bollo) - są one drukowane w momencie zakupu i zawierają datę wydruku, ponieważ jednak taki znaczek można kupić wcześniej, konieczne jest dodatkowe przybicie na nim pieczęci jakiegoś urzędu publicznego; niestety nie wszystkie urzędy chcą podbijać znaczki skarbowe w tego typu przypadkach, więc radzę najpierw się dowiedzieć, czy w Waszej okolicy jest to możliwe;
• wysyłając umowę do siebie listem poleconym – musicie złożyć ją „na trzy”, zszyć boki spinaczem biurowym, napisać swój adres na górze i pójść na pocztę, gdzie zostanie wydrukowana lub naklejona data wysyłki. W żadnym wypadku nie wkładajcie umowy do koperty, gdyż data musi widnieć na kartce z umową!
• wysyłając umowę za pomocą elektronicznej poczty certyfikowanej (PEC) – konieczne jest tu posiadanie włoskiej skrzynki PEC zarówno przez Was, jak i przez właściciela pojazdu, musicie też wydrukować raporty doręczenia i przyjęcia wiadomości oraz załączyć je do umowy;
• wstawiając do podpisanego i zeskanowanego dokumentu cyfrowy znacznik czasowy (marca temporale)- ich sprzedażą zajmują się różni dostawcy usług związanych z walidacją dokumentów, np. InfoCert czy Aruba; pakiet znaczników nie kosztuje wiele, jednak potrzebne jest specjalne oprogramowanie do ich wstawiania, które może trochę kosztować (choć niektórzy dostawcy oferują darmowy okres próbny). Istnieje też strona www.letterasenzabusta.com, gdzie możecie wstawić nawet pojedynczy znacznik bez konieczności ściągania oprogramowania - wszystko robi się bezpośrednio na stronie, a po zapłaceniu kilku euro możecie wydrukować gotowy dokument ze znacznikiem.

 

O ile umowa najmu czy leasingu nie sprawia problemów, to dostaję od Was sporo pytań o umowę użyczenia - nie istnieje konkretny wzór umowy, gdyż przepisy go nie narzucają. Specjalnie dla Was sporządziłam przykładowy wzór, zawierający wszystkie wymagane informacje, a nawet więcej, więc nikt nie powinien się przyczepić:

 

Rząd postanowił się wycwanić i dorzucił dodatkowy wymóg w przypadku, gdy okres użyczenia przekracza 30 dni w roku kalendarzowym, nawet jeśli nie jest to okres ciągły (pewnie będzie trudniej to sprawdzić, jeśli spiszecie kilka umów na krótsze okresy, ale jakiś sposób zapewne wymyślą) – musicie wówczas zarejestrować umowę użyczenia, najmu czy leasingu w specjalnym wykazie PRA zwanym REVE (Registro Veicoli Esteri). Obowiązek ten dotyczy zarówno osób fizycznych zameldowanych we Włoszech, jak i firm mających tu swój oddział.

Pamiętajcie też o wymogu zgłoszenia zmian dotyczących użytkowania pojazdu czy zameldowania – każda zmiana musi być zgłoszona i odnotowana w REVE w ciągu trzech dni. 

Koszty:

• rejestracja pojazdu w REVE: 27 euro + 16 euro opłaty skarbowej
• zmiana danych: 13,50 euro + 16 euro opłaty skarbowej
• wyrejestrowanie pojazdu z REVE: 13,50 euro + 16 euro opłaty skarbowej
  

Jeśli postanowicie skorzystać z pośrednictwa agencji, musicie doliczyć koszty pośrednictwa, które są różne.

Jeżeli podczas kontroli okaże się, że nie posiadacie przy sobie umowy lub jej nie zarejestrowaliście, pomimo okresu użytkowania przekraczającego 30 dni w roku, służby porządkowe automatycznie uznają, że pojazd jest użytkowany przez Was i będziecie musieli „natychmiast” (cytat) dokonać rejestracji dokumentu.

Zgodnie z nowelą, pojazdy wpisane do REVE, choć zarejestrowane w innym państwie, podlegają przepisom włoskiego kodeksu drogowego tak samo, jak pojazdy zarejestrowane we Włoszech – czy oznacza to np. możliwość przeprowadzenia tu przeglądu? Trudno powiedzieć, przepisy są ogólnikowe i konkretne problemy jak zwykle wyjdą w praniu, co zapewne zmusi ministerstwo do publikacji okólników objaśniających.

KARY:

• za brak dokumentu użyczenia grozi grzywna w wysokości od 250 do 1000 euro
• w ciągu 30 dni macie obowiązek okazać wymagany dokument
• na pojazd zostaje nałożony zakaz poruszania się po włoskich drogach (fermo amministrativo), który zostanie zniesiony po okazaniu dokumentu
• jeśli dokument nie zostanie okazany w ciągu wymaganego miesiąca ani w ciągu kolejnych 30 dni, odzyskacie wprawdzie prawo do poruszania się samochodem, jednak będziecie musieli zapłacić kolejny mandat, tym razem w wysokości od 727 do 3629 euro

• za niedopełnienie obowiązku rejestracji umowy w REVE oraz zgłoszenia zmian w użytkowaniu lub zameldowaniu grozi grzywna w wysokości od 712 do 3558 euro
• odebranie dowodu rejestracyjnego i przekazanie go wydziałowi komunikacji – za poruszanie się pojazdem po odebraniu dowodu grozi kara grzywny od 2046 do 8186 euro

Prowadzenie pojazdu zarejestrowanego w państwie graniczącym z Włochami na osobę pracującą w tymże państwie i zameldowaną we Włoszech (art. 93-bis p. 3)

Powiedzmy, że mieszkacie w Trieście i jesteście tam zameldowani, ale pracujecie, na umowę o pracę lub na zasadzie samozatrudnienia, w Słowenii, gdzie zarejestrowaliście swój samochód. W tym przypadku nie podlegacie obowiązkowi przerejestrowania go we Włoszech, gdyż nowe przepisy przewidują jedynie wymóg rejestracji w REVE, o którym pisałam wyżej. Rejestracji musicie dokonać w ciągu 60 dni od momentu wejścia w posiadanie pojazdu, a zarejestrowanym w ten sposób samochodem mogą poruszać się również mieszkający z Wami i zameldowani we Włoszech członkowi rodziny.

KARY:

• grzywna w wysokości od 400 do 1600 euro
• odebranie dowodu rejestracyjnego i przekazanie go wydziałowi komunikacji
• nałożenie na pojazd zakazu poruszania się nim po włoskich drogach (fermo amministrativo) – będziecie musieli przetransportować samochód w miejsce zamknięte dla ruchu i tam go zostawić (oczywiście na Wasz koszt)
• jeśli w ciągu 30 dni nie zarejestrujecie samochodu w PRA lub nie oddacie do lokalnego wydziału komunikacji zagranicznych tablic rejestracyjnych i nie poprosicie o wydanie tymczasowych tablic wraz z upoważnieniem do wywozu pojazdu za granicę (tzw. foglio di via), zostanie on skonfiskowany (confisca amministrativa, patrz art. 213 Kodeksu Drogowego)
• za poruszanie się pojazdem po odebraniu dowodu oraz za nieprzestrzeganie wytycznych zawartych w upoważnieniu do wywozu za granicę grozi kara grzywny od 1.984 do 7.937 euro

Prowadzenie pojazdu służbowego zarejestrowanego w San Marino przez osobę tam pracującą i zameldowaną we Włoszech (art. 93-bis p. 6)

Obowiązek rejestracji umowy użyczenia w REVE nie dotyczy osób zameldowanych we Włoszech od ponad dwóch miesięcy i poruszających się pojazdami zarejestrowanymi w San Marino, należącymi lub wynajmowanymi przez tamtejsze firmy, w których jesteście zatrudnieni lub z którymi współpracujecie w sposób ciągły.

Wyjątki od obowiązku przerejestrowania pojazdu oraz tymczasowej rejestracji w REVE (art. 93-bis p. 5)

Poniżej wymienione są osoby, które bez problemu mogą poruszać się pojazdami na zagranicznych tablicach:

• mieszkańcy gminy Campione d'Italia w Lombardii - konieczne jest zameldowanie w tejże gminie
• cywilni i wojskowi pracownicy włoskiej administracji publicznej pełniący służbę za granicą oraz mieszkający z nimi członkowie rodziny
• personel należący do włoskich sił zbrojnych i policji, pracujący poza granicami Włoch w instytucjach międzynarodowych i bazach wojskowych oraz mieszkający z nim członkowie rodziny
• osoby zameldowane we Włoszech prowadzące samochód w obecności jego właściciela zameldowanego za granicą

Pojazdy zarejestrowane za granicą prowadzone przez osoby nie mające zameldowania we Włoszech (art. 132)

Tytuł art. 132 został zmieniony z „Poruszanie się pojazdów zarejestrowanych za granicą” na „Poruszanie się pojazdów zarejestrowanych za granicą przez osoby nie zameldowane we Włoszech” – oznacza to, że dotyczy on wszystkich innych przypadków, nie podlegających przepisom art. 93-bis, w których pojazdy zarejestrowane za granicą prowadzone są przez osoby nie mające zameldowania we Włoszech. Związane jest to prawdopodobnie z chęcią rozróżnienia przepisów obowiązujących osoby zameldowane i nie zameldowane we Włoszech, w każdym razie w tekście art. 132 jakichś rewolucyjnych zmian nie widzę:

• pojazd zarejestrowany za granicą, którym porusza się osoba nie mająca zameldowania we Włoszech może przebywać tu przez maksymalny okres 365 dni – czyli nic nowego, brak granic wewnątrz UE sprawia, że trudno będzie udowodnić, kiedy auto wjechało do Włoch i tu zostało
• zagraniczne pojazdy należące do cudzoziemców (i mieszkających z nimi członków rodziny) pracujących w międzynarodowych instytucjach i bazach wojskowych położonych na terytorium Włoch mogą poruszać się po Włoszech przez okres pełnienia przez nich funkcji

KARY:

• grzywna w wysokości od 400 do 1600 euro
• odebranie dowodu rejestracyjnego i przekazanie go wydziałowi komunikacji
• nałożenie na pojazd zakazu poruszania się nim po włoskich drogach (fermo amministrativo)
• jeśli w ciągu 30 dni pojazd nie zostanie przerejestrowany lub wywieziony z Włoch (po uzyskaniu odpowiedniego upoważnienia), zostanie on skonfiskowany (confisca amministrativa, patrz art. 213 Kodeksu Drogowego)
• za poruszanie się pojazdem po odebraniu dowodu oraz za nieprzestrzeganie wytycznych zawartych w upoważnieniu do wywozu za granicę grozi kara grzywny od 1.984 do 7.937 euro