WCZEŚNIEJSZY URLOP MACIERZYŃSKI (MATERNITA’ ANTICIPATA)

Ostatnia aktualizacja: 10.01.2021 r.

Oprócz obowiązkowego urlopu macierzyńskiego, w niektórych przypadkach istnieje również możliwość przejścia na wcześniejszy urlop, na cały okres trwania ciąży, a nawet dłużej.

W jakich przypadkach można skorzystać z wcześniejszego urlopu macierzyńskiego?

Możecie uzyskać zakaz pracy w następujących przypadkach:

• poważne zagrożenie zdrowia Waszego i/lub dziecka – obejmuje to zarówno ciążę zagrożoną, jak i sytuacje, w których Wasz stan zdrowia może zagrozić ciąży
• warunki pracy mogące stanowić zagrożenie dla ciąży
• wykonywanie przez Was uciążliwej pracy (przewidującej np. noszenie ciężkich przedmiotów, przebywanie w oparach chemicznych czy prowadzenie TIR-a), jeśli nie ma możliwości przeniesienia Was na inne stanowisko

W przypadku ciężkich warunków zatrudnienia decyzja o zakazie pracy może dotyczyć również okresu poporodowego, maksymalnie do siedmiu miesięcy po urodzeniu przez Was dziecka.

Komu przysługuje wcześniejszy urlop macierzyński?

Wniosek o przejście na wcześniejszy urlop macierzyński możecie złożyć, jeżeli:

• jesteście zatrudnione na umowę o pracę, zarówno na czas określony, jak i nieokreślony – dotyczy to sektora prywatnego oraz publicznego
• pracujecie na zasadzie współpracy okazjonalnej (lavoro occasionale) lub ciągłej (collaborazione coordinata e continuativa, tzw. co.co.co.)
• jesteście tzw. cichymi wspólniczkami (associate in partecipazione)
• prowadzicie własną działalność gospodarczą – w tym przypadku możecie przejść na wcześniejszy urlop macierzyński tylko ze względów zdrowotnych, nie z uwagi na warunki pracy

Wniosek o wydanie zakazu pracy

W zależności od sytuacji, zmienia się sposób składania wniosku:

ZAGROŻENIE ZDROWIA

Wniosek o przejście na wcześniejszy urlop macierzyński musicie złożyć w ASL (a dokładnie w Biurze Medycyny Pracy - Medicina Legale) – sprawdźcie na stronie internetowej Waszej ASL, czy można ściągnąć z niej druk wniosku wraz z informacją dotyczącą wymaganych załączników.

Konieczne jest załączenie zaświadczenia lekarskiego, z którego wynikać będzie zagrożenie ciąży (niektóre ASL wymagają też osobnego zaświadczenia o ciąży) – jeżeli zostanie ono wystawione przez lekarza publicznej służby zdrowia, ASL nie będzie przeprowadzać dodatkowej kontroli, która może mieć natomiast miejsce w przypadku zaświadczenia wystawionego przez prywatnego ginekologa. W tym wypadku musicie poczekać na decyzję ASL, która musi zostać wydana w ciągu siedmiu dni od momentu złożenia przez Was wniosku – ponieważ Wasz stan zdrowia nie pozwala na wykonywanie pracy, radziłabym poprosić lekarza rodzinnego o wystawienie zwolnienia lekarskiego na czas oczekiwania na odpowiedź ASL. Na szczęście zazwyczaj wizyta przeprowadzana jest w ASL tego samego dnia w którym składacie wniosek, więc możliwe, że nie będziecie musiały czekać.

Jeden z egzemplarzy decyzji musicie przekazać pracodawcy.

SZKODLIWE WARUNKI PRACY

W tym wypadku pracodawca wypełnia wniosek o wydanie dla Was zakazu pracy na cały okres ciąży, plus ewentualnie na dodatkowe siedem miesięcy po porodzie. Wniosek ten zawiera dane firmy oraz opis Waszych obowiązków służbowych i ryzyka, jakiemu podlegacie podczas ich wykonywania. Oprócz zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że oczekujecie dziecka, konieczne jest załączenie części dokumentu BHP (tzw. DVR – Documento di Valutazione dei Rischi), z której wynika szkodliwość pracy oraz kopii dokumentu tożsamościprawnego przedstawiciela firmy.

Wniosek wraz z załącznikami należy złożyć w lokalnej Dyrekcji Pracy (Direzione Provinciale del Lavoro), która przed wydaniem decyzji może przeprowadzić kontrolę w Waszym miejscu pracy, by upewnić się, że rzeczywiście opisane warunki odpowiadają rzeczywistości. Wcześniejszy urlop macierzyński rozpoczyna się wraz z datą decyzji wydanej przez DPL, więc w oczekiwaniu na nią musicie przejść na chorobowe.

Również w tym przypadku jeden z egzemplarzy decyzji musicie przekazać pracodawcy.

Podczas chorobowego nie możecie opuszczać mieszkania w godzinach, o których pisałam tutaj, gdyż INPS może przeprowadzić kontrolę – po uzyskaniu pozytywnej decyzji z ASL lub INPS nie będziecie już kontroli podlegać.

Wniosek do INPS o wypłatę zasiłku macierzyńskiego

To nie wszystko – po wydaniu decyzji o zakazie pracy musicie złożyć w INPS wniosek o wypłatę wcześniejszego zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% Waszego wynagrodzenia (jeśli Wasz kontrakt zbiorowy to przewiduje, pracodawca może być zobowiązany do wypłacania Wam brakujących 20%). Dotyczy to zarówno tych z Was, którym macierzyńskie będzie wypłacane za pośrednictwem pracodawcy (kobiet zatrudnionych na umowę o pracę), jak i tych, które otrzymają je bezpośrednio z INPS (pracownic sezonowych, kobiet pracujących w rolnictwie na czas określony, okazjonalnie w przemyśle rozrywkowym czy opiekunkom i pomocom domowym).

Wniosek możecie złożyć na trzy sposoby:

• na stronie internetowej INPS – musicie być zarejestrowane na portalu i posiadać kod dostępu (PIN) lub być w posiadaniu narzędzia SPID
  
• przez telefon, dzwoniąc na specjalny numer INPS – darmowy 803164 z telefonów stacjonarnych lub płatny 06 164164 z telefonów komórkowych i z zagranicy)
• za pośrednictwem związków zawodowych (patronato), które wypełnią wniosek i prześlą go w Waszym imieniu do INPS

W zależności od sytuacji, system automatycznie wyświetli informację o wymaganych załącznikach. Zgodnie z okólnikiem INPS nr 82 z dnia 04.05.2017 r., lekarze mają obowiązek przesyłać do INPS zaświadczenia o ciąży i jej przerwaniu, co oznacza, że nie musicie już dostarczać do oddziału INPS oryginału zaświadczenia.