NOWE ZASADY DOTYCZĄCE UMOWY O PRACĘ NA CZAS NIEOKREŚLONY – CONTRATTO A TUTELE CRESCENTI

Premier Renzi idzie jak burza i niedawno jego rząd uchwalił nowe przepisy dotyczące umów o pracę, m.in. umowy na czas nieokreślony. Nie są to tym razem zmiany czysto kosmetyczne, o czym przekonacie się już za chwilę.

Nowa umowa na czas nieokreślony a tutele crescenti

Począwszy od 7 marca 2015 r., czyli od momentu wejścia w życie ustawy nr 23 z dnia 04.03.2015 r., Ci z Was, którzy podpiszą umowę na czas nieokreślony, będą podlegać nowym przepisom, mającym na celu zachęcić pracodawców do podpisywania właśnie tego typu umów. Jak widzicie, nie dotyczą one umowy na czas określony, w której pewne zmiany zostały już wprowadzone w zeszłym roku, o czym pisałam tutaj.

Gwoli wyjaśnienia: to nie jest tak, że umowa na czas nieokreślony całkowicie się zmienia. Wprowadzone przepisy dotyczą tylko niektórych kwestii (a w zasadzie jednej), które do tej pory zniechęcały pracodawców, którzy woleli nie oferować umowy na czas nieokreślony m. in. ze względu na ograniczenia związane z możliwością zwolnienia pracownika.

Czego dotyczą zmiany?

Przejdźmy do sedna sprawy – co się w takim razie zmieniło? Nowe przepisy dotyczą procedury zwalniania pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony i mają na celu rozluźnienie dotychczas obowiązujących zasad, gwarantując przy tym pracownikom coś w rodzaju zadośćuczynienia.

Największe protesty związków zawodowych wzbudził fakt, że nowa ustawa znosi bardzo szeroką ochronę pracowników przed zwolnieniem, gwarantowaną do tej pory przez art. 18 Statutu Pracowników (Statuto dei Lavoratori). Ochrona ta dotyczyła wprawdzie jedynie osób pracujących w przedsiębiorstwach zatrudniających ponad 15 pracowników, ale tak czy siak to masa ludzi.

UWAGA! Ustawa nie wspomina nic o specjalnych kategoriach, takich jak opiekunki, pomoce domowe czy zawodowi sportowcy, w przypadku których możliwe jest zwolnienie w każdej chwili, wygąda więc na to, że nowe przepisy ich nie dotyczą.

Oto w skrócie nowe zasady regulujące zwalnianie osób zatrudnionych na podstawie umowy na czas nieokreślony po 7 marca 2015 r.:

• w przypadku zwolnień z powodu problemów finansowych firmy wyklucza się możliwość przywrócenia pracownika na stanowisko
• przywrócenie na stanowisko ma zastosowanie jedynie w określonych przypadkach (patrz tabela poniżej)
• zwolniony pracownik otrzyma odszkodowanie, które będzie tym wyższe, im dłuższy staż pracy w danej firmie 

W przypadku, gdy podczas rozprawy sąd uzna, że zostaliście zwolnieni niesłusznie, pracodawca musi podjąć następujące kroki:

Zwolnienia nieważne, przekazane ustnie lub noszące znamiona dyskryminacji	·    przywrócenie na stanowisko lub odszkodowanie w wysokości 15 miesięcznych wynagrodzeń ·    odszkodowanie za okres, podczas którego pracownik pozbawiony był niesłusznie pracy (minimum równowartość 5 wynagrodzeń miesięcznych) ·    jeśli pracownik nie stawi się w pracy w ciągu 30 dni od momentu otrzymania wezwania, stosunek pracy zostaje automatycznie rozwiązany
Zwolnienie z powodu problemów finansowych firmy i innych powodów uznanych za niewystarczające (zwolnienie nieusprawiedliwione)	·  firmy zatrudniające ponad 15 pracowników (lub ponad 5 pracowników w przypadku branży rolniczej) - odszkodowanie w wysokości 2 miesięcznych wynagrodzeń za każdy rok pracy w firmie, które nie może być niższe niż 4 i wyższe niż 24 wynagrodzenia ·  firmy zatrudniające poniżej 15 pracowników (lub poniżej 5 pracowników w przypadku branży rolniczej) - odszkodowanie w wysokości miesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy w firmie, które nie może być niższe niż 2 i wyższe niż 6 wynagrodzeń
Niesłuszne zwolnienie dyscyplinarne (konieczne jest wykazanie, że pracownik nie popełnił czynu zarzucanego mu przez pracodawcę, który musi mieć wymiar materialny)	·  firmy zatrudniające poniżej 15 pracowników (lub poniżej 5 pracowników w przypadku branży rolniczej) – odszkodowanie w wysokości miesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy w firmie, które nie może być niższe niż 2 i wyższe niż 6 wynagrodzeń ·  firmy zatrudniające ponad 15 pracowników (lub ponad 5 pracowników w przypadku branży rolniczej) - przywrócenie na stanowisko oraz odszkodowanie za okres, podczas którego pracownik pozbawiony był niesłusznie pracy, w maksymalnej wysokości równej 15 miesięcznym wynagrodzeniom; zamiast przywrócenia na stanowisko pracownik może zażądać odszkodowania w wysokości 15 miesięcznych wynagrodzeń
Zwolnienia zbiorowe uznane za niezgodne z procedurą	·  odszkodowanie w wysokości 2 miesięcznych wynagrodzeń za każdy rok pracy w firmie, które nie może być niższe niż 4 i wyższe niż 24 wynagrodzenia ·  jeśli informacja o zwolnieniu została przekazana ustnie, obowiązują zasady dotyczące indywidualnego zwolnienia przekazanego ustnie, a więc nieważnego
Zwolnienie zawierające błędy proceduralne i formalne	·  odszkodowanie w wysokości miesięcznego wynagrodzenia za każdy rok pracy w firmie, które nie może być niższe niż 2 i wyższe niż 12 wynagrodzeń

Jeśli w ciągu 15 dni od otrzymania Waszego pisma, w którym informujecie pracodawcę, że zamierzacie zaskarżyć decyzję o zwolnieniu pracodawca dobrowolnie zaoferuje Wam powrót do pracy, zwolnienie uważane jest za niebyłe.

Czy można uniknąć rozprawy w sądzie?

Można. Jeśli nie macie ochoty na wykłócanie się z pracodawcą w sądzie i wydawanie pieniędzy na adwokata, macie możliwość skorzystania z nowej procedury ugodowej, tzw. conciliazione facoltativa incentivata. W zamian za rezygnację z wystąpienia na drogę sądową pracodawca może Wam zaoferować odszkodowanie w wysokości miesięcznego wynagrodzenia za każdy rok przepracowany w firmie, w wysokości równej od 2 do 18 wynagrodzeń miesięcznych (od 1 do 6 wynagrodzeń w przypadku małych firm).

Kwota ta jest zwolniona z opodatkowania, ale jeśli podczas ugody pracodawca zgodzi się zapłacić Wam wyższe odszkodowanie, od nadwyżki będziecie musieli zapłacić normalny podatek dochodowy.