UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY – CONTRATTO A TEMPO INDETERMINATO

Aktualizacja z dnia 27.03.2015 r.: Jeśli podpisaliście lub podpiszecie umowę na czas nieokreślony po 07.03.2015 r., będą Was obowiązywać nowe zasady zwolnień, o czym pisałam tutaj. <-- KLIK

Umowa na czas nieokreślony, co dość zrozumiałe, jest najbardziej pożądanym rodzajem umowy o pracę spośród wszystkich umów istniejących we Włoszech. Nie gwarantuje ona co prawda wiecznego zatrudnienia, jednak zapewnia niejaką stabilność, jakiej inne umowy zapewnić nie mogą, przez co osoby zatrudnione na podstawie tej umowy są lepiej widziane np. przez banki. Poniżej postaram się przybliżyć Wam najważniejsze cechy umowy na czas nieokreślony, przy czym weźcie pod uwagę, że jest to jedynie zarys tego dość skomplikowanego zagadnienia.

Istotną częścią umowy o pracę we Włoszech (nie tylko umowy na czas nieokreślony) są tzw. zbiorowe kontrakty pracy (Contratti Collettivi Nazionali di Lavoro, w skrócie CCNL), które regulują szczegółowe warunki umowy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Są to umowy zawierane pomiędzy stowarzyszeniami skupiającymi firmy z danej branży (np. handlu, pomocy domowych, przemysłu ciężkiego itp.) a związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników. Kontrakty te określają warunki pracy dla poszczególnych sektorów i pracodawca, w momencie podpisywania z Wami umowy, musi zapewnić Wam wszystkie warunki, jakie zawarte są w odpowiednim kontrakcie zbiorowym. We Włoszech istnieje ponad 400 kontraktów zbiorowych, gdyż każda branża podzielona jest dodatkowo na kategorie, poza tym możliwe jest podpisywanie kontraktów zbiorowych również na poziomie firmy, czyli pomiędzy dyrekcją a związkami zawodowymi danego zakładu.

Oto najistotniejsze cechy umowy na czas nieokreślony:

• umowa musi być mieć formę pisemną
• warunki umowy (w tym minimalna wysokość pensji) regulowane są przez kontrakty zbiorowe – tam znajdziecie m. in. wymiar rocznego urlopu, zasady przyznawania chorobowego czy urlopu macierzyńskiego, regulacje dotyczące tzw. trzynastki i ewentualnie czternastki itp.
• nie ma określonego czasu zakończenia umowy
• praca może być wykonywana w pełnym wymiarze godzin (40 godzin tygodniowo w sektorze prywatnym i 36 godzin w sektorze publicznym) lub w formie etatu zredukowanego
• przewidziany jest okres próbny (*)
• w przypadku rozwiązania stosunku pracy otrzymujecie odprawę (tzw. Trattamento di Fine Rapporto, w skrócie TFR), która jest „odkładana” co miesiąc przez pracodawcę z Waszej pensji brutto
• pracodawca płaci za pracownika składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (INPS)
• jeśli stracicie pracę nie ze swojej winy, nabywacie prawo do zasiłku dla bezrobotnych (musicie mieć przy tym określony minimalny okres zapłaconych składek)

 (*) Okres próbny może trwać maksymalnie 6 miesięcy, podczas którego macie takie same prawa, jak inni zatrudnieni w firmie pracownicy, a więc otrzymujecie pensję zgodną z umową zbiorową, nabywacie prawo do urlopu, pracodawca odprowadza za Was wszelkie składki, odkłada Waszą przyszłą odprawę itp. Podczas okresu próbnego zarówno Wy, jak i pracodawca możecie zrezygnować z dalszej współpracy bez żadnych konsekwencji, co oznacza, że sam fakt podpisania umowy o pracę nie gwarantuje Wam jeszcze stałego zatrudnienia.

We Włoszech często słyszy się, że umowa na czas nieokreślony jest gwarancją, że pracodawca Was nie zwolni. Nie jest to absolutnie prawda, choć na pewno zwolnienie pracownika zatrudnionego na podstawie tego typu umowy nie należy do najprostszych. Pracodawca musi mieć podstawy do zwolnienia pracownika i muszą być one na tyle istotne, by stanowić tzw. giusta causa lub giustificato motivo, czyli w wolnym tłumaczeniu „ważny powód”. Giusta causa związana jest z przyczynami dotyczącymi pracownika, a więc jest to najczęściej poważne naruszenie warunków umowy, działanie na szkodę firmy, kradzież mienia itp. Giustificato motivo dotyczy przyczyn firmowych i może być oggettivo (obiektywny) lub soggettivo (subiektywny). Powodem obiektywnym mogą być np. problemy finansowe firmy, jej reorganizacja czy też niezdolność pracownika do dalszego wykonywania powierzonych mu obowiązków, natomiast przykładem powodu subiektywnego jest nie wykonywanie przez pracownika obowiązków, np. ze względu na nadużywanie chorobowego.

Bardzo często zdarza się, że zwolniony pracownik zwraca się do sądu w nadziei na podważenie powodów podanych przez pracodawcę, dlatego też pracodawcy zazwyczaj unikają pochopnego zwalniania pracowników zatrudnionych na czas nieokreślonych, by uniknąć sprawy w sądzie, która może zakończyć się koniecznością wypłacenia odszkodowania byłemu pracownikowi lub, w niektórych wypadkach, przywrócenia go do pracy.