ATTESTATO DI REGOLARE SOGGIORNO – OBOWIĄZEK CZY WYMYSŁ BIUROKRATYCZNY?

Wokół tzw. zaświadczenia o legalnym pobycie (attestato di regolare soggiorno), wydawanego obywatelom UE przed urząd meldunkowy po zakończeniu procedury meldunkowej, narosło wiele mitów i legend, które mają się świetnie i w niektórych przypadkach urzędnicy zachowują się tak, jakbyśmy wcale w Unii nie byli, a nasze prawo pobytu we Włoszech podporządkowane było posiadaniu jakiegoś świstka papieru. Czy tak rzeczywiście jest?

Otóż nie, moi drodzy, bez względu na to, co próbują Wam wmówić panie i panowie w okienku. I zapewniam Was, że gdyby naszła Was nagła wola walki i złożylibyście odwołanie od decyzji urzędu, wygralibyście w wielkim hukiem. I zaraz Wam wyjaśnię, dlaczego.

Attestato di regolare soggiorno to tak naprawdę nic innego, jak... zaświadczenie o zameldowaniu – jedyna różnica polega na tym, że attestato zawiera notkę, że delikwent został zameldowany na podstawie ustawy 30/2007, ale to oznacza tylko tyle, że w momencie składania wniosku o zameldowanie spełniał on warunki przewidziane przez tę ustawę. A ponieważ nie jest to równoznaczne ze stwierdzeniem, że nadal je spełnia, świstek ten wcale nie zaświadcza, że przebywa się we Włoszech zgodnie z prawem. Urzędnicy jednak poczuli się spokojniejsi, gdy dano im możliwość żądania od obywateli UE osobnego dokumentu, stworzonego specjalnie dla nich.

Attestato di regolare soggiorno nie jest dokumentem przewidzianym prawnie (czyli nie ma go w ustawie 30/2007, a tylko ustawy i dekrety stanowią prawo) - został on "wymyślony" ad hoc przez włoskie MSW, ponieważ wielu urzędnikom nie mieściło się w głowie, że obcokrajowiec może przebywać we Włoszech legalnie bez kawałka papieru, który to potwierdza. Przepisy mówią jedynie o "zaświadczeniu o złożeniu wniosku o zameldowanie", które ma być wydawane obywatelom UE w momencie, gdy składają oni tenże wniosek (a więc nie są jeszcze zameldowani) oraz o zaświadczeniu o prawie stałego pobytu (attestato di soggiorno permanente), to wszystko.

 

6 kwietnia 2007 r. MSW wydało okólnik "objaśniający" (nr 19), gdzie po raz pierwszy wspomina o tym, że "a seguito dell’iscrizione anagrafica (...) viene consegnato all’interessato il relativo certificato d’iscrizione. Quest’ultimo dovrà contenere il riferimento della norma ai sensi della quale è stato prodotto (art. 9 del d. leg.vo in commento). " Czyli na razie mowa jest o zaświadczeniu o zameldowaniu, tyle że dodatkowo ma ono zawierać odnośnik do ustawy, na podstawie której obywatel został zameldowany. Nigdzie nie jest przy tym napisane, ze obywatel ma obowiązek o to zaświadczenie wystąpić pod groźbą wydalenia z Włoch.

 

8 sierpnia 2007 r., w kolejnym okólniku (nr 45), MSW wyjaśnia naturę zaświadczeń, po raz kolejny nie wspominając nic o obowiązku posiadania attestato di regolare soggiorno.

Sprawa jest prosta: skoro jest to dokument, który nie stanowi warunku przebywania na terytorium Włoch ("L’attestazione non è un documento che autorizza il soggiorno, ma ha il diverso scopo di dimostrare l’avvenuto adempimento da parte del cittadino dell’Unione europea, dell’obbligo d’iscriversi all’anagrafe, secondo le modalità indicate nel decreto legislativo in argomento." - okólnik nr 45 z dnia 08.08.2007 r.), to żaden urząd nie może odmówić Wam czegoś, co Wam się należy ze względu na jego brak. Jeśli nie posiadacie tegoż zaświadczenia, to nie znaczy, ze przebywacie we Włoszech nielegalnie, bo... jego posiadanie nie upoważnia Was do przebywania tutaj – możesz przebywać we Wloszech, jeśli spełniasz określone warunki, a nie na podstawie jakiegoś zaświadczenia. Gdyby tak było, Włochy pogwałciłyby dyrektywę europejską nr 2004/38/CE, która zabrania krajom członkowskim podporządkowania legalności pobytu obywateli UE posiadaniu świstka papieru: 

"Art. 13 Il requisito del possesso della carta di soggiorno dovrebbe essere limitato ai familiari del cittadino dell'Unione non aventi la cittadinanza di uno Stato membro per i soggiorni di durata superiore ai tre mesi."

Ergo, posiadanie dokumentu, który de facto nie potwierdza niczego poza tym, że w momencie pierwszego zameldowania obywatel UE spełniał warunki ustawy 30/2007, nie może być obowiązkowe. Oczywiście możecie złożyć wniosek o jego wystawienie, ale na pewno nie musicie.

  

Tak więc urzędnicy, którzy odmawiają Wam np. rejestracji w ASL, zameldowania w nowej gminie itp. z powodu braku attestato di regolare soggiorno, nie mają racji i popełniają wykroczenie (patrz „Vademecum walki z biurokracją”).