LECZENIE BEZ GRANIC W UE

Nie wiem, czy wiecie – a jak na razie nie zauważyłam, by włoskie media jakoś specjalnie tę sprawę nagłaśniały – już wkrótce powinniśmy móc wybrać, w którym państwie Unii Europejskiej chcemy się leczyć, bez względu na miejsce, w którym jesteśmy ubezpieczeni. Dotychczas podjęcie leczenia w innym kraju UE, bez względu na jego charakter, wymagało wcześniejszego upoważnienia ze strony lokalnej ASL, teraz ma się to zmienić. Brzmi super, ale czy rzeczywistość nie zweryfikuje założeń unijnych?

Nowe przepisy unijne

W 2011 roku została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2011/24/UE, która ma na celu (w dużym skrócie) zagwarantowanie obywatelom państw UE prawa do leczenia na terenie całej Unii, regulując kwestię dostępu, informacji oraz zwrotu kosztów za leczenie poza granicami kraju stałego zamieszkania (tu są pewne ograniczenia). Unijni politycy chcą zapewnić jak najwyższy standard leczenia i wymusić większą współpracę pomiędzy instytucjami zajmującymi się opieką zdrowotną w poszczególnych krajach członkowskich, na czym zyskać mamy my, obywatele.

Oznacza to, że jeśli Kazio, mieszkający na stałe w Neapolu, choruje na nowotwór, teoretycznie będzie mógł skorzystać z „usług” znajomego onkologa pracującego w publicznym szpitalu w Londynie, a włoski system opieki zdrowotnej (SSN) pokryje koszty leczenia.

W niektórych przypadkach nadal konieczne będzie upoważnienie włoskiego SSN, np. wówczas, gdy niezbędny jest pobyt w szpitalu (nawet jeśli trwać on ma tylko jedną noc) lub gdy leczenie ma odbyć się przy zastosowaniu wysoce specjalistycznego i drogiego sprzętu. Chodzi o to, by uniknąć niepotrzebnych wydatków, dajmy na to w przypadku, gdy podobny zabieg można przeprowadzić we Włoszech lub gdy ten sam lek dostępny jest również tutaj i kosztuje dużo mniej.

Pamiętajcie, że dyrektywa nie ma zastosowania w następujących przypadkach:

• w zakresie opieki długoterminowej
• gdy zaistnieje konieczność przeszczepu
• w odniesieniu do publicznych programów szczepień

Sytuacja we Włoszech

Dyrektywa 2011/24/UE weszła w życie 25.10.2013 r. (tego dnia minął termin dany państwo członkowskim na dostosowanie do niej własnych przepisów), co oczywiście nie oznacza, że Włochy się do niej dostosowały.;)  Weźcie pod uwagę, że parlament europejski pozostawił członkom UE dość dużą swobodę w tym zakresie, więc musimy poczekać na uchwalenie odpowiedniej ustawy, gdyż tylko wtedy będziemy wiedzieć, na jakich zasadach możemy korzystać z prawa do transgranicznej opieki zdrowotnej.

Jak na razie, ustawy implementującej dyrektywę brak. Podobno ma zostać uchwalona do 4 grudnia 2013 r., ale pewności nie ma. Rząd Enrico Letty zajęty jest ustawą budżetową – i słusznie – i chodzą słuchy, że w ustawie tej znajdą się też przepisy wdrażające dyrektywę 2011/24/UE. Dotychczas włoskie Ministerstwo Zdrowia ustanowiło tzw. Krajowy Punkt Kontaktowy (Punto di Contatto Nazionale – PCN), którego rolą ma być m.in. informowanie pacjentów o świadczeniach oferowanych w innych państwach, jednak nie jest on jeszcze aktywny.

Aktualizacja z dnia 23.04.2014 r.: 5 kwietnia br. weszła w życie ustawa nr 38 z dnia 04.03.2014 r., która wdraża dyrektywę 2011/24/UE.

Możliwe problemy

Tym, co najbardziej martwi różne organizacje zajmujące się prawami pacjentów jest zbytnia swoboda pozostawiona państwo członkowskim. Może być tak, że ze względu np. na finanse publiczne nie będziemy mogli korzystać z opieki zdrowotnej w takim zakresie, jaki założono w momencie uchwalania dyrektywy. Same koszty mogą zaburzyć równowagę finansową danego kraju, a na razie nie wiadomo, o jakich kosztach mowa, gdyż wszystko wyjdzie w praniu.

Z krytyką spotyka się również fakt, że pacjent musi zapłacić za leczenie z własnej kieszeni, a dopiero później może złożyć wniosek o zwrot kosztów w państwie, w którym jest ubezpieczony.

Istnieje też ryzyko zwiększenia czasu oczekiwania na zabiegi czy wizyty specjalistyczne – może to dotyczyć np. Polski, gdzie ceny są dużo niższe niż w bogatszych krajach UE, a jakość świadczeń wysoka.